Het geweld zal weer oplaaien zodra de islamitische terreurbeweging Hamas of andere Palestijnse terreurgroepen zich niet langer bij de wapenstilstand wensen neer te leggen. Hamas was in de afgelopen jaren verantwoordelijk voor de meeste zelfmoordaanslagen in Israël en daarmee voor de dood van honderden Israëlische burgers.

De Palestijnse premier Mahmud Abbas haalde Hamas ertoe over zich aan het staakt-het-vuren te houden. Deze radicale islamitische organisatie ziet zichzelf volgens Eiland als gelijkwaardig aan de Palestijnse Autoriteit en ze onderhandelt met haar over vele zaken. Als Hamas en andere organisaties het oneens zijn met het politieke proces, zullen ze terugkeren naar geweld.

Eiland wees er verder op dat voor Hamas de bezetting van de Palestijnse gebieden door Israël niet het belangrijkste probleem is, maar het bestaan van de staat Israël zelf. De organisatie wordt gesteund door Iran. Leiders van dat land hebben gezegd dat Israël om religieuze redenen moet verdwijnen.

De nationale veiligheidsadviseur verwacht dat Hamas weer aanslagen gaat plegen zodra in de loop van dit jaar de ontmanteling van de joodse nederzettingen in de Gazastrook en in een deel van de Westelijke Jordaanoever is afgerond. De radicale islamitische beweging wil het Palestijnse volk laten zien dat bloedvergieten het enige middel is dat tot succes leidt. Eiland acht het overigens ook mogelijk dat Hamas al eerder tot aanvallen overgaat. De veiligheidsbarrière zal niet alle aanslagen tegen kunnen houden, omdat deze nog niet af is.

Eiland acht het ook „heel waarschijnlijk” dat het Israëlische leger Khan Yunis in de Gazastrook zal innemen aan de vooravond van de terugtrekking, die midden augustus moet beginnen. Dat is om te voorkomen dat Hamas beschietingen zal uitvoeren op het nabijgelegen nederzettingenblok Gush Katif. Evacueren is niet mogelijk als de troepen onder vuur liggen.

Israël eist dat Abbas de terroristische infrastructuur in de Palestijnse gebieden ontmantelt. Het jongste vredesplan, de routekaart voor de vrede, stelt namelijk dat het politieke proces pas kan starten als de veiligheidssituatie is verbeterd. De Israëlische premier Ariel Sharon vertelde het kabinet deze week dat er geen rechtstreekse weg bestaat tussen de terugtrekking en de routekaart: de Palestijnen moeten eerst het terrorisme staken.

De Palestijnen echter vinden dat Israël nu al met politieke onderhandelingen moet beginnen. „We zijn gestopt met de cultuur van geweld en het Palestijnse volk is begonnen die te zien als iets wat veroordeeld moet worden en moet stoppen”, aldus Mahmud Abbas op ABC-televisie. Maar hij waarschuwde dat als er volgende maand nog geen vooruitgang is geboekt in de richting van een vredesakkoord, wanhoop en gewapend verzet terug zullen keren onder de Palestijnen.

Het is nog niet zeker of Israël na de terugtrekking ook de Philadelphia-route zal ontruimen, aldus Eiland. Dat is een smalle strook land tussen Egypte en de Gazastrook die nu als bufferzone dient. Israël geeft er de voorkeur aan dat gebied te verlaten om frictie te voorkomen en om ervoor te zorgen dat de Palestijnen niet meer kunnen zeggen dat Israël nog een deel van de Gazastrook bezet houdt.

Terugtrekking uit deze veiligheidsstrook zal echter ook betekenen dat Israël geen enkele controle meer kan uitoefenen op de aanvoer van wapens vanuit Egypte naar de Gazastrook. Israël kan de zone alleen ontruimen als de Egyptenaren de wapentransporten vanaf hun zijde van de grens stopzetten. Tot nu toe heeft Caïro zo’n toezegging niet gedaan.