’De grote opgave is dat het weer goed komt in de buurten’
Hoogvliet, Pendrecht en het Oude Noorden zijn drie van de negentien Rotterdamse gebieden die de komende jaren op de schop gaan.
Waar het Oude Noorden een Montmartre aan de Rotte wil worden, verwacht Pendrecht dat mensen door de nieuwbouw weer een bewuste positieve keuze voor de wijk gaan maken waar ze de laatste jaren alleen belandden omdat ze er een goedkoop huis konden krijgen.
Hoogvliet is eigenlijk al sinds 1998 bezig met het slopen en herbouwen van 5000 woningen, nadat bewoners hadden aangegeven dat het zo niet langer ging. Contact met bewoners staat centraal in de Hoogvlietse aanpak. „Om vitale wijken te krijgen moet je niet alleen fysiek investeren, maar ook sociaal en economisch", zegt J. Cornelissen, dagelijks bestuurder in Hoogvliet.
En dus worden Hoogvlieters nauw betrokken bij de veranderingen, mogen ze vertellen hoe ze willen wonen, wordt geëxperimenteerd met niet–alledaagse vormgeving van tijdelijke scholen en is er een leskist voor de oudste leerlingen van het basisonderwijs die hun vriendjes zien verhuizen.
Cornelissen stelt vast dat het werkt. „We zijn begonnen te bouwen voor Hoogvlieters en nu wordt 20 procent van de nieuwe woningen verkocht aan mensen uit de omgeving die eerder hier weggingen".
De deelgemeente rekent dus af met het slechte naam van de wijk. In de jaren tachtig had Hoogvliet grote problemen met overlastgevende Antillianen. „We hadden hier toen no–go–area’s. Er zijn toen flats gesloopt, maar dat was niet om zo van de problemen af te zijn. Kijk maar naar de cijfers. Destijds hadden we 1800 Antilliaanse inwoners, nu 2400. We hebben niemand weggestuurd maar zijn juist gaan kijken wat mensen wilden en nodig hadden. Wie wegging, was dat misschien toch al van plan".
Hoogvliet kent het systeem van te woon–te koop voor duurdere woningen, waarbij mensen op allerlei manieren een huis kunnen kopen of huren.
Pendrecht heeft iets anders bedacht om meer mensen een huis te kunnen laten kopen. Met ’Koop Goedkoop’ kan iemand tegen lagere kosten een huis kopen, omdat de grond eigendom blijft van de woningcorporatie. De grond wordt gehuurd. „Je merkt dat het moeilijk is om hier duurdere huizen te verkopen", aldus L. Overboom van de corporatie de Nieuwe Unie. „Dit is een prachtige constructie om te beginnen als koper. We vullen nu een soort gat in de markt waar toch veel Pendrechters gebruik van maken". Om te zorgen dat bewoners enthousiast raken, moet je wel een wijk opleveren die voldoet aan de wensen van over vijftien jaar, stelt Overboom.
In Pendrecht gaan 1200 woningen weg. Er komen er bijna duizend voor terug. „Je moet niet met de ogen dicht alles platgooien. Ook de kleinste flats bij het metrostation blijken na renovatie in trek bij starters op de woningmarkt. Van een ’4–hoog–flat’ gaan we twee woningen van twee verdiepingen maken. Buurtbewoners hebben daar interesse in en het is ongelofelijk belangrijk dat mensen betrokken blijven bij hun wijk. Technisch kunnen we bijna alles, maar de grote opgave is ervoor te zorgen dat het sociaal weer goed komt in buurten". Het Oude Noorden probeert beginnende ondernemers en kunstenaars aan zich te binden met de lage huren voor de nieuwe bedrijfsruimten aan de Rotte. Sloop van 517 woningen, hergebruik van het opslagpand van de Roteb en meer groen moeten de dichtbevolkte wijk meer lucht geven. Een extra lokkertje is dat de nieuwe huizen en bedrijfsruimten dicht bij de rivier komen. De deelgemeente Noord waartoe het Oude Noorden behoort, ziet de artistieke mensen graag komen, omdat hun oorspronkelijk e ideeën vaak goed uitpakken voor de leefbaarheid in een buurt.
„Inwoners gaan nu vaak met pijn in het hart weg. Als ze hier kunnen blijven in een groter huis, behoud je ook de koopkracht. En dat is weer goed voor bijvoorbeeld het winkelgebied", zegt C. Zonneveld, dagelijks bestuurder in de deelgemeente Noord.