Daarnaast is er het overheidsbeleid dat ook bijdraagt aan de ondermijning van de centrale betekenis van het huwelijk. Zo werden wetten en regels in de loop der jaren zodanig aangepast dat alternatieve samenlevingsvormen zo veel mogelijk gelijkgesteld zijn aan het huwelijk. Verder is het steeds makkelijker geworden om tot echtscheiding over te gaan.

De gevolgen daarvan blijven niet uit. Kindermishandeling blijkt inmiddels een groot probleem te zijn en in niet weinig gevallen is daarbij sprake van kinderen die opgroeien in losse relaties en stiefoudergezinnen. Vereenzaming van ouderen heeft ook te maken met het feit dat tal van ouders na hun echtscheiding nauwelijks meer contact hebben met hun kinderen.

Zo af en toe wordt er wel eens geklaagd over de teloorgang van het huwelijk als hoeksteen van de samenleving, maar meestal ontbreekt de bereidheid om daar consequenties aan te verbinden. Zo is het overheidsbeleid er steeds meer op gericht om jonge kinderen in kinderdagverblijven onder te brengen, zodat de carrière van hun moeder geen schade hoeft te lijden.

Sinds een paar jaar kennen we ook het begrip flitsscheiding. Als twee gehuwden met spoed van elkaar af willen, kunnen ze met wederzijds goedvinden hun huwelijk omzetten in een geregistreerd partnerschap, dat vervolgens zonder tussenkomst van de rechter kan worden ontbonden.

Strikt genomen is die sluiproute nooit de bedoeling geweest van de wetgever. Het probleem is ook dat zo’n flitsscheiding in het buitenland niet overal erkend wordt. Toch worden steeds meer huwelijken op die manier ontbonden.

Minister Donner heeft al verschillende malen gepleit voor het afschaffen van deze mogelijkheid. Hij vindt het ongewenst dat een huwelijk beëindigd kan worden zonder dat de rechter er aan te pas komt. Dat is zeker terecht. Een huwelijk is meer dan zomaar een afspraak tussen twee mensen. Vandaar dat hij nu met een wetsontwerp daarover komt.

De niet-confessionele meerderheid in de Kamer wil echter de flitsscheiding op de een of andere manier instandhouden. Vanuit de VVD-fractie is er zelfs een initiatiefvoorstel ingediend om echtscheiding buiten de rechter om mogelijk te maken. De omweg via het geregistreerd partnerschap is dan niet meer nodig.

Positief is in beide voorstellen dat er door ouders die willen scheiden een ouderschapsplan moet worden opgesteld. Daarmee wordt benadrukt dat zij een blijvende verantwoordelijkheid hebben voor hun kinderen. Bij Donner is een dergelijk plan zelfs verplicht.

De grote vraag is nu welk voorstel het in het parlement zal halen. Alleen wanneer de minister aannemelijk kan maken dat ook de administratieve scheidingsprocedure die de VVD’er Luchtenveld voorstelt in het buitenland problemen geeft, maakt hij kans op een meerderheid voor zijn wetsontwerp.