Dr. Hans Ester schreef over zijn kennisname van de islam. Hij heeft de koran gepakt en is gaan lezen, waarbij hem is opgevallen dat er geen rode draad in is te ontwaren. Ook mist hij een duidelijke visie vanuit de islam op cruciale onderwerpen. Volgens hem zou een synode van afgevaardigden uitsluitsel moeten geven. Nu, dit laatste zal wel nooit lukken.

Als je kennis wilt nemen van de islam, kun je niet volstaan met enkel de koran te lezen. Weliswaar is de koran een hoofddocument, maar er is meer. De stelling van dr. Ester dat het zinvoller is te praten over de leer van de islam dan over de handel en wandel van Mohammed, is naar mijn mening innerlijk tegenstrijdig. De leer van de islam draait namelijk voor een aanzienlijk deel om de handel en wandel van Mohammed. Ondanks dat de leer van Mohammed niet origineel was, is deze profeet voor de islam als het ware beginpunt en eindpunt tegelijk. Het is ook niet voor niets dat vernoeming naar hem in nagenoeg ieder islamitisch gezin met een jongen voorkomt.

De twee belangrijkste bronnen van het islamitisch recht (de sharia) zijn de koran en de soenna. Voor het recht is de soenna (of traditie) de belangrijkste bron. Deze is ontstaan na de dood van Mohammed door het op schrift stellen van zaken die Mohammed deed, naliet, besprak, goedvond, ge- en verboden had. Aangenomen wordt overigens dat de betrouwbaarheid niet gewaarborgd is, omdat het gaat om overleveringen.

Hoewel de koran, de soenna, de geloofsbelijdenis en diverse andere elementen van de islam door de eeuwen heen ongewijzigd zijn gebleven, zijn de koran en de soenna in de loop van de tijd verschillend geïnterpreteerd en toegepast. Er is ook ruimte voor verscheidenheid omdat lang niet altijd duidelijk is wat er precies bedoeld wordt.

Geen kerkstructuur

Veelal spelen ook (dorps)gewoontes een rol bij de toepassing van regels. Door de ruimte voor verscheidenheid in interpretatie en toepassing zijn er binnen de islam diverse stromingen, van modernisten tot fundamentalisten. Er kan daarom eigenlijk niet gesproken worden van dé islam. Daarentegen is het ook weer een feit dat bij moslims steeds het besef leeft dat ze tot één gemeenschap behoren.

De islam kent geen kerkstructuur zoals veel Nederlandse kerkgenootschappen die wel kennen. Er is niet zoals bij ons een kerk die leeruitspraken kan doen. De islam kent in die zin nagenoeg geen hiërarchie. De (leerstellige) verdeeldheid tussen diverse islamitische landen is groot. Een synode zal er dus niet snel komen. En als die er wel komt, zal die niet synode, dat is kerkvergadering, heten. Want met een kerk hebben ze niets op.

De auteur is advocaat bij Den Boef & Post advocaten.