Aan het einde van zijn ruim een uur durende tocht maakt Wilders de balans op van zijn eerste campagnedag. Driekwart van de folders die hij uitdeelde, kwam in handen van winkelende Duitsers, die niet mogen stemmen bij het Nederlands referendum. „Duitsers en Nederlanders waren positief en velen waren het met me eens.”

Wilders wilde de tourNEE per se beginnen in zijn geboorteplaats Venlo, waar het voormalige VVD-kamerlid een halfjaar geleden nog woonde.

Na de moord op filmmaker Theo van Gogh op 2 november vorig jaar werd Wilders -evenals VVD-kamerlid Hirsi Ali- ernstig bedreigd en moest hij onderduiken. Sindsdien zwierf hij langs geheime adressen en verbleef hij lang in een cel op Kamp Zeist. Het bezoek aan Venlo is, afgezien van een signeersessie in Den Haag voor zijn boek ”Kies voor de vrijheid”, de eerste keer dat hij zich uitgebreid onder de mensen begeeft.

De veiligheidsmaatregelen zijn er dan ook naar. De Venlose politie heeft veertig man extra op de been, er lopen continu vier persoonlijke bodyguards om Wilders heen en daarnaast wandelt er nog een aantal ’stille’ beveiligers rond het kamerlid.

„Ik probeer niet bang te zijn”, zegt Wilders over de beveiliging en de bedreigingen aan zijn adres de afgelopen bijna zeven maanden. „Ik ben een volksvertegenwoordiger en ik ben niet van plan in een hokje in de Tweede Kamer te blijven zitten. Ik moet het land in kunnen.”

Wilders: „Het is niet zo dat Nederland verdwijnt met de grondwet, maar het is wel zo dat er te veel bevoegdheden verdwijnen naar Brussel en dat Nederland macht kwijt raakt aan de grote landen. Zelfs Turkije heeft in de toekomst meer over ons te vertellen dan wijzelf. We kunnen met de grondwet niet meer ons eigen migratiebeleid bepalen. We verliezen delen van onze onafhankelijkheid en van onze vetorechten en dreigen een provincie van de Europese superstaat te worden.”

Een 50-jarige Duitser uit Düsseldorf leest de folder van Wilders. „Ik begrijp de angst van Wilders voor de grondwet en voor Turkije. Dat land moet eerst zijn eigen volk maar eens goed behandelen.”

De Duitse Bondsdag stemde deze week voor de grondwet, maar als er een referendum was gehouden, had de bevolking tegengestemd, is de overtuiging van veel Duitsers in Venlo. „Bij ons is ook onvrede. Wij noemen de euro de teuro” (naar het Duitse woord ”teuer”, dat duur betekent).

Wilders vordert ondertussen maar langzaam. Om de 10 meter moet hij hetzelfde verhaal vertellen voor een cameraploeg of een radiomicrofoon. Er is ruime belangstelling van buitenlandse pers. De BBC, de Belgische zender RTBF en de Deense radio en televisie zijn in Venlo. Voor de komende twee weken hebben zich al journalisten gemeld van internationaal vermaarde media zoals Le Monde, Libération, Süddeutsche Zeitung, CNN, The Times, Sunday Times, CNBC en het Franse Canal Plus.