Tolken die tegelijk Arabisch en Spaans of Portugees onder de knie hebben, blijken moeilijk te vinden in Brazilië. Uiteindelijk werden de meeste tolken dan maar ingevlogen. Simone Troula, de coördinator van de vertaaldienst van de top, vond 22 geschikte tolken in Caïro en 1 in Argentinië. Caïro organiseert geregeld grote internationale conferenties, waardoor er een goed aanbod is aan tolken. Troula huurde maar drie Braziliaanse tolken in, en die hadden geen ervaring met internationale conferenties van enige omvang.

De vertaalproblemen illustreren de grote kloof tussen Zuid-Amerika en de Arabische wereld, vindt Argemiro Procopio, hoogleraar internationale relaties aan de universiteit van Brasilia. Toch hebben de twee regio’s ook veel met elkaar gemeen. „En het mooie aan deze top is dat we hiermee een belangrijke stap zetten om elkaar beter te leren kennen.”

Dat de Arabische wereld Zuid-Amerika zo vreemd is, kan wel verwondering wekken. Er leven meer dan 16 miljoen mensen van Arabische afkomst in Zuid-Amerika. Daarvan wonen er 12 miljoen in Brazilië, zegt Michel Alaby, secretaris-generaal van de Arabisch-Braziliaanse Handelskamer. De Libanese gemeenschap in Brazilië is twee tot drie keer groter dan de bevolking van Libanon zelf.

Er zijn heel wat Arabische invloeden merkbaar in de Zuid-Amerikaanse maatschappij, al is een deel van die invloeden indirect. Spaanse en Portugese kolonisatoren brachten hun Arabische erfenis immers mee naar Zuid-Amerika.

De handel tussen Brazilië en de landen van de Arabische Liga was vorig jaar 8,19 miljard dollar waard. Dat is nog maar 5 procent van het totale Braziliaanse handelsvolume, maar het cijfer stijgt snel. Bovendien belanden veel Braziliaanse producten pas na een omweg in het Midden-Oosten.

Mensen in Arabische landen drinken Braziliaanse koffie en eten Braziliaanse honing, maar het grootste deel daarvan wordt eerst verwerkt in of verhandeld via landen als Duitsland en Italië. Daar zijn ook logistieke redenen voor: er zijn nauwelijks zeeverbindingen en nog helemaal geen directe vluchten tussen Zuid-Amerika en het Midden-Oosten.

De topontmoeting en de bijeenkomsten van zakenlui in de marge ervan vormen een „uitstekende gelegenheid” voor de Arabische landen om Zuid-Amerikaanse producten „direct bij de bron” te leren inkopen, stelt professor Procopio.

Omgekeerd bestaat de Braziliaanse invoer uit het Midden-Oosten vooral uit olie en derivaten. Maar dat is aan het veranderen, want Brazilië produceert zelf steeds meer olie en aardgas. Venezuela en Bolivia, de grootste aardolie- en aardgasproducenten van Zuid-Amerika, leveren ook steeds meer aan hun buurlanden. Ook Colombia en Ecuador voeren aardolie uit, terwijl Argentinië over aanzienlijke aardgasvoorraden beschikt.

„De interesse van Zuid-Amerika voor sterkere banden met de Arabische wereld heeft niet in de eerste plaats te maken met olie”, oordeelt professor Procopio. „Voorop staan de vernieuwing en de versterking van culturele banden en het aanwakkeren van het besef dat de twee regio’s veel gemeen hebben en veel kunnen winnen bij meer samenwerking.”

Concreet helpt de top vooral zakenlui contacten te leggen. Aan de commerciële beurs en een zakenseminarie dat parallel met de top worden gehouden, nemen 700 Braziliaanse ondernemers, 300 van hun collega’s uit de buurlanden en 250 zakenlui uit de Arabische wereld deel.