Lid Bende van Vier Zhang overleden
Zhang Chunqiao, een lid van de Chinese ”Bende van Vier”, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de desastreuze Culturele Revolutie van 1966-1976, is op 88-jarige leeftijd overleden aan kanker. Dat heeft de Chinese regering dinsdag bekendgemaakt. Zhang overleed op 21 april, meldde het persbureau Xinhua.
Zhang werd samen met de drie andere leden van de Bende van Vier, onder wie Mao Zedongs weduwe Jiang Qing, een maand na Mao’s dood in 1976 gearresteerd. De arrestatie maakte meteen een einde aan de Culturele Revolutie. Nieuwe leiders herstelden de orde in China en veranderden de koers van de Communistische Partij drastisch, wat leidde tot de invoering van economische hervormingen in 1979 door Deng Xiaoping.
Alle leden van de bende werden in grote showprocessen in 1981 ter dood veroordeeld, maar hun straffen werden later omgezet in levenslang. Jiang stierf in 1991 in de gevangenis; naar verluidt pleegde ze zelfmoord. Een ander lid, Wang Hongwen, stierf in 1992. Yao Wenyuan werd in 1996 vrijgelaten, waarna niets meer van hem is vernomen. Zhang werd in 1998 om gezondheidsredenen vroegtijdig vrijgelaten.
Waarom de dood van Zhang pas nu bekend wordt gemaakt is niet helemaal duidelijk. Het komt echter wel vaker voor dat de dood van een controversieel figuur pas na enige weken wordt gemeld.
Zhang werd in 1966 partijsecretaris in Sjanghai. In datzelfde jaar begon Mao de Culturele Revolutie, een mensonterende massacampagne van Mao, die de afkalvende steun binnen de Chinese bestuurlijke top moest keren. De grootschalige zuiveringscampagne van de Grote Roerganger, met steun van de jonge zogeheten Rode Gardisten, kostte aan grote groepen mensen het leven en mondde uit in een „beeldenstorm” op alles wat aan het „oude China” deed denken. Antiek, religieuze voorwerpen en buitenlandse boeken werden vernietigd. Ambtenaren werden ervan beschuldigd gecorrumpeerd te zijn door kapitalistische ideeën en op massabijeenkomsten afgeblaft. Duizenden onschuldigen werden vervolgd. Het aantal doden door de Culturele Revolutie wordt geschat tussen zeker een half miljoen en enkele miljoenen.
Zhang en Wang stichtten het Revolutionaire Comité voor Sjanghai, dat de stad, de meest westerse en welvarende van het land, moest veranderen in een radicaal maoïstisch bastion. In het proces tegen hem werd Zhang ervan beschuldigd Sjanghai te hebben bestuurd als een krijgsheer met een privé-leger van duizenden soldaten.
Het huidige China is eigenlijk alleen nog communistisch in naam en van de door Mao gepropageerde versie van het marxisme-leninisme is nagenoeg niets over. De Communistische Partij is evenwel nog altijd de enige partij in het land en de beeltenis van Mao prijkt nog altijd in megaformaat op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking. Het bewind van Mao heeft volgens sommige historici aan zeker 40 miljoen mensen het leven gekost.