De directe aanleiding voor de vervanging van tweede pinksterdag door een gewone werkdag, was de hittegolf van zomer 2003. Daardoor kwamen 15.000 mensen, vooral bejaarden, om het leven. Het grote aantal sterfgevallen leidde tot een felle maatschappelijk discussie over de kwaliteit van de zorg in Frankrijk.

Al snel bleek dat er zeker 2 miljard euro nodig was voor meer personeel, nieuwe tehuizen, meer thuiszorg of bijvoorbeeld de installatie van luchtkoelinstallaties in bejaardenhuizen.

De verwarring is evenwel compleet, onder meer door een hele serie van lokale uitzonderingen. Officieel moeten leerlingen van openbare scholen bijvoorbeeld op tweede pinksterdag hun lessen volgen. Hier en daar hebben burgemeesters evenwel besloten de scholen die dag dicht te houden. Zij zijn immers verantwoordelijk voor de veiligheid van leerlingen en ze kunnen niet garanderen dat er personeel is om hen op te vangen, dat kinderen veilig van en naar school kunnen en er te eten krijgen zoals te doen gebruikelijk in Frankrijk. Veel ouders peinzen er ook niet over die dag te gaan werken, want de crèches zijn ook dicht.

In de verwarring heeft het merendeel van de Franse vakbonden opgeroepen tot een proteststaking die dag. Dat geldt met name de spoorwegen, het onderwijs, het openbaar vervoer en vooral de schoolbussen en –kantines.

Bij de SNCF (de spoorwegen) zijn de bonden in principe bereid op een andere manier hun bijdrage te leveren. In plaats van een vrije dag op te offeren wordt er elke dag 1 minuut en 52 seconden meer gewerkt. Uitgestreken over een jaar komt dat neer op een werkdag.

De over het algemeen toch zeer „handelbare" christelijke CFTC weigert dat en heeft opgeroepen tot een staking. Ze wenst niet dat „het middeleeuwse systeem van verplicht onbetaald korvee voor landheren" nieuw leven wordt ingeblazen.

Niemand in Frankrijk is overigens tegen inleveren voor een nationale solidariteit, maar dan moet dat wel gelden voor iedereen, bijvoorbeeld via de inkomstenbelasting. Maar de helft van de Fransen betaalt die niet omdat ze te weinig verdienen. De linkse oppositiepartijen zien in de maatregel vooral een poging om de officieel nog geldende 35–urige werkweek in Frankrijk verder onderuit te halen.