„Vanaf ’08 heffing bij knelpunten”
De commissie-Nouwen vindt dat er een kilometerheffing voor automobilisten moet komen waarvan de hoogte zal afhangen van de tijd, de plaats en van de zuinigheid van de auto. Invoering van de heffing zou moeten beginnen rond ongeveer dertig stedelijke knooppunten, vanaf omstreeks 2008.
De commissieleden zijn het vrijdag onderling op hoofdlijnen eens geworden over het advies. Minister Peijs van Verkeer had de werkgroep ingesteld om een breed gedragen oplossing te bedenken voor het beprijzen van het autoverkeer. In de commissie zitten gemeenten, werkgeversorganisaties, vakbonden, vervoersorganisaties en de milieubeweging.
„Wie met zijn auto om acht uur ’s ochtends Amsterdam passeert, betaalt een hogere heffing dan wanneer hij er om twaalf uur ’s middags rijdt”, legde commissievoorzitter Nouwen vrijdag uit. „En hoe milieuvriendelijker de auto, hoe lager de prijs.” De kilometerheffing zou eerst op een aantal verkeersknelpunten moeten worden ingevoerd, stelt hij, vanwege het fileleed op die plaatsen en omdat een landelijk systeem pas op zijn vroegst in 2012 gereed is.
Het idee van de commissie-Nouwen is dat niet het bezit van de auto, maar het gebruik ervan moet worden aangepakt om te proberen de groeiende files en de vuile lucht te bestrijden. De huidige vaste lasten, zoals wegenbelasting en aanschafbelasting (BPM), kunnen dan vervallen.
Het Centraal Planbureau moet nog enkele berekeningen doen voordat het advies definitief is. Op 10 mei worden de teksten afgerond, zodat het commissierapport op 17 mei kan worden aangeboden aan de ministers Peijs van Verkeer en Zalm van Financiën.
De werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland, die in de werkgroep zitten, maken een voorbehoud op het advies. VNO-NCW laat zijn definitieve oordeel afhangen van de uitwerking in de komende dagen. MKB vraagt het kabinet fiscale compensatie voor de vele grijskentekenrijders onder haar leden. Er rijden zo’n 800.000 van die wagens rond waarover geen BPM en weinig wegenbelasting is verschuldigd, maar straks wel een kilometerprijs.
De ANWB is maar deels tevreden met het advies, omdat in de eerste fase slechts een beperkte verlaging van de vaste lasten -de BPM wordt later afgeschaft- mogelijk is. Verladersorganisatie EVO, die niet in de groep-Nouwen zit, is niet enthousiast over een knelpuntenheffing, omdat de grote steden de opbrengst aan andere dingen willen besteden dan infrastructuur.
In de Tweede Kamer is de GroenLinks-fractie verheugd dat Nouwen kiest voor een eerste heffing bij de (grote) steden. De PvdA noemt Nouwens voorstel heel redelijk en bespreekbaar, maar roept VNO-NCW op zijn bezwaren niet op te spelen. Als de werkgevers niet meegaan, zal de politiek een besluit nemen, aldus woordvoerster Dijksma. VVD’er Hofstra verwacht dat er alsnog een unaniem voorstel uit komt.
SP-kamerlid Gerkens is tegen het voorstel van de commissie-Nouwen. De extra belasting die mensen straks op sommige weggedeeltes moeten betalen, treft volgens haar vooral mensen die niet de keus hebben om eerder of later te gaan werken.