De Amerikaanse president Abraham Lincoln leed hoogstwaarschijnlijk aan een zeldzame ziekte, het syndroom van Marfan. Deze erfelijke aandoening kan leiden tot afwijkingen aan de hartkleppen en de hartspier, de wervelkolom en de ogen.Had de vermaarde president ook vandaag de dag nog geboren kunnen worden? Dat lijkt een vreemde vraag, maar is het niet. Een DNA-test stelt zonder enige twijfel vast of iemand lijder aan deze ziekte is, en zulke tests zijn ook mogelijk voor de geboorte.

Gisteren is een nieuwe stap gezet op het glibberige pad van selectie van kinderen. De Britse Law Lords, speciale leden van het Hogerhuis met juridische bevoegdheden, oordeelden dat het kiezen van embryo’s met de juiste genen toegestaan is. De zaak sleept al sinds december 2002, toen een rechtbank twee ouders verbood om een reageerbuisbaby te verwekken met het juiste bloed om een ouder broertje te genezen. De 6-jarige Zain Hashmi lijdt aan een ernstige chronische en ongeneeslijke vorm van bloedarmoede, thalassemie. Artsen kunnen navelstrengbloed van een baby transplanteren naar het beenmerg van Zain, met een redelijke kans op genezing.

Dat kind moet dan wel de juiste genen hebben: het mag niet zelf thalassemie hebben en moet genetisch goed passen bij Zain. Artsen willen dat bereiken door selectie van embryo’s tijdens de reageerbuisbehandeling. Een pro-lifegroep heeft die route tot aan het hoogste gerechtshof aangevochten maar gisteren definitief verloren.

Uiteraard is er niets mis mee dat ouders navelstrengbloed van een pasgeboren baby gebruiken voor de behandeling van een ziek broertje. De baby zelf merkt daar niets van. Om twee redenen is het pad dat nu gelegaliseerd is, toch glibberig. Het selecteren van embryo’s -waarbij de overige embryo’s vaak gedood worden- is niet nieuw, maar in dit geval komt daar de vraag bij waarom de ouders zo graag een tweede kindje willen. Verlangen ze naar gezinsuitbreiding, zullen ze dit kind evenveel liefhebben als het oudere broertje, of is de baby vooral bedoeld als -zwart-wit uitgedrukt- een doos reserveonderdelen om Zain te behandelen?

Die laatste gedachte is niet vergezocht. Het oordeel van de rechters in de kwestie-Zain staat niet op zichzelf. Groot-Brittannië was vier jaar geleden het eerste land ter wereld dat het kloneren van embryo’s toestond. Het argument was toen dat uit die jonge embryo’s stamcellen te oogsten zijn voor de behandeling van ernstige ziektes. De gedachte achter het toestaan van therapeutisch kloneren is dezelfde als die achter het oordeel van gisteren: embryo’s mogen verwekt en geselecteerd worden en zelfs ontwikkelen tot baby, om een door anderen vastgesteld doel te dienen. Het kind is dan niet langer een doel op zich maar een ding, een instrument, om een doel te bereiken. Nu gaat het nog om het behandelen van een ziekte, maar de genetische technologie zal over enige jaren allerlei andere doelen mogelijk maken: kinderen van het gewenste geslacht, kinderen die niet dik of dementerend worden of die bijzonder intelligent zijn.

Het vonnis van de Law Lords opent de deur naar een moderne vorm van slavernij. Was het niet president Lincoln die zich daar zo tegen verzette?