Minister Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) werkt aan een wetswijziging om de ongewenstverklaring sneller mogelijk te maken. Het gaat daarbij dan niet alleen om overtredingen van het strafrecht maar zelfs om overtredingen van de Vreemdelingenwet, waarin de meldplicht staat. Dat bleek donderdag in een Kameroverleg over de illegalennota.

Vooralsnog voelt Verdonk er niet voor om illegaliteit als zodanig strafbaar te stellen, zo maakte zij al eerder bekend. CDA en VVD voelen daar wel voor maar wachten eerst de resultaten af van de nieuwe aanpak om illegaliteit tegen te gaan. De linkse oppositiepartijen willen juist geen strafbaarstelling. SP en GroenLinks zijn ook tegen de aanscherping, omdat dit „via een U–bocht toch om strafbaarstelling van illegaliteit gaat", aldus Vos (GroenLinks).

Een ongewenstverklaring leidt overigens niet automatisch tot uitzetting uit Nederland. Wel wordt de betrokkene direct in vreemdelingenbewaring genomen als hij wordt aangehouden. Maar dat overkomt andere illegalen ook al. De bewaring is geen straf maar een maatregel om te voorkomen dat mensen hun uitzetting ontlopen. Als echter na zes maanden nog geen zicht is op uitzetting, wordt de bewaring opgeheven en staat de illegaal op straat, ook als hij ongewenst is.

De Immigratie– en Naturalisatiedienst (IND), die een besluit neemt over de ongewenstverklaring, kan wel aandringen op het vertrek. Verder wordt de betrokkene geregistreerd zodat terugkeer naar Nederland niet mogelijk is.

De Tweede Kamer maakte zich druk over criminele illegalen die na herhaalde overtredingen soms toch Nederland niet kunnen worden uitgezet. Zo heeft een Somalische illegaal uit Utrecht al tientallen overtredingen op zijn naam, waarvoor hij wel is gestraft. Actieve uitzetting naar Somalië is echter niet mogelijk vanwege de situatie daar. Daarom komt hij steeds weer vrij totdat hij weer een keer wordt aangehouden.