Uit een analyse over de jaren 1996-2000 blijkt dat een verhoging van de WAO-uitkering met 1 procent leidt tot een vergroting van de instroom in de WAO met 2,5 procent.

Dit concluderen de onderzoekers Annemiek van Vuren en Daniël van Vuuren van het Centraal Planbureau (CPB) in het maandagochtend verschenen CPB-notitie ”Financial incentives in Disability Insurance in the Netherlands”.

Naar verwachting zijn de effecten van verhoging van de uitkeringen momenteel kleiner, omdat maatregelen zoals de invoering van de Wet verbetering poortwachter en de nu volledig doorgevoerde premiedifferentie (Pemba) de toegang tot de WAO bemoeilijken en bovendien werkgevers hebben geprikkeld om instroom actief te voorkómen.

Veel werkgevers en werknemers hebben CAO-afspraken gemaakt over zogeheten bovenwettelijke aanvullingen op deze werknemersverzekering. Deze aanvullingen verschillen per bedrijf of bedrijfstak. In het onderzoek is met behulp van deze verschillen onderzocht of een hogere uitkering leidt tot een hogere kans op instroom in de WAO. Bij de schattingen is ook rekening gehouden met persoons- en huishoudenskenmerken zoals geslacht, leeftijd en gezinssituatie.

De schattingsresultaten geven aan dat vrouwen met een partner, werknemers tussen de 50 en de 60 jaar en werknemers in de bouwsector een relatief hoog risico hebben om in de WAO te geraken, terwijl werknemers onder de 30 jaar en werknemers met jonge kinderen juist een relatief laag risico kennen.

Een verhoging van de uitkering van 70 procent naar 75 procent van het laatst verdiende loon betekent een stijging van de WAO-uitkering met ruim 7 procent. Door deze stijging neemt de instroom in de WAO met ruim 17,5 procent toe. Bij een totale instroom per jaar van bijna 60.000 personen, zoals in 2004, betekent dit een vergroting van de instroom met ruim 10.000 personen. Structureel leidt dit tot een toename van het WAO-bestand met ruim 100.000 personen.