Veertien miljoen mensen, 86 procent van de bevolking, maakt zich in meer of mindere mate zorgen over Nederland. Belangrijkste bronnen van zorg zijn veiligheid en criminaliteit, kosten van levensonderhoud en de integratie van allochtonen.

Dat blijkt uit het onderzoek 21minuten.nl, dat donderdag aan premier Balkenende werd aangeboden. Het initiatief van onder meer Planet Internet, NRC Handelsblad en Algemeen Dagblad werd de afgelopen maanden via internet gehouden.

Van de bevolking maakt 43 procent zich redelijk veel zorgen, 30 procent veel en 13 procent heeft heel veel zorgen over de toekomst van Nederland.

De mate van geluk en zorg is sterk afhankelijk van het inkomen. Hoe hoger het inkomen, hoe minder zorg. Hoogopgeleiden met een hoog inkomen (meer dan 2500 euro per maand) zijn vaker gelukkig en beslaan 12 procent van de bevolking. Twee op de drie hoogopgeleiden zijn (zeer) gelukkig met Nederland. Van de werklozen of arbeidsongeschikten met een netto-inkomen van minder dan 1500 euro per maand is slechts een op de drie gelukkig of zeer gelukkig met Nederland.

Het land als geheel doet onder voor de populariteit van de eigen woonplaats of regio. Van de invullers is 71 procent (zeer) gelukkig met de eigen woonplaats of regio en slechts 10 procent (zeer) ongelukkig. Nederland kan op 55 procent tevredenheid bogen, terwijl 19 procent er (zeer) ongelukkig mee is.

Het gevoel van geluk met Nederland verschilt per provincie. Zeeuwen en Gelderlanders zijn negatief over Nederland, maar zeer gelukkig met hun eigen woonomgeving. Inwoners van Flevoland zijn ook over hun eigen omgeving minder positief. Limburgers zijn het minst positief over Nederland.

Mensen die in 2002 niet of op de LPF stemden, hebben de meeste zorgen over de toekomst van Nederland.

Een meerderheid van de bevolking verkiest een lagere druk op het milieu en een grotere inkomenszekerheid boven hogere welvaartsgroei en lagere werkloosheid. Grotere inkomensverschillen en een verlies aan Nederlandse identiteit wil die meerderheid accepteren, wanneer dit helpt de welvaartsgroei te verhogen en de werkloosheid te verlagen.

De mening van de ondervraagden over hoe de ideale samenleving eruitziet, verschilt sterk van wat zij van de huidige samenleving vinden: 76 procent vindt de samenleving individualistisch, terwijl 80 procent juist een solidaire samenleving wil. Ook vindt 74 procent brutaliteit een kenmerk van de huidige samenleving, terwijl 71 procent graag ziet dat zijn omgeving zich bescheiden opstelt.

Slechts 13 procent ondersteunt het overheidsbeleid. Deze steun is ook laag (25 procent) onder de mensen die bij de afgelopen kamerverkiezingen op een van de huidige coalitiepartijen stemden.

De bevolking is kritisch over het functioneren van de regering. Niet meer dan 15 procent vindt dat de regering een duidelijke visie voor de lange termijn heeft. Slechts 10 procent instemming scoort de regering op de punten samenhang en begrijpelijkheid van de regeringsmaatregelen. Ook vindt slechts een op de tien dat de regering snel genoeg beslissingen neemt.

Mensen in loondienst die aan meer dan tien werknemers leidinggeven en een netto huishoudinkomen van 3500 euro per maand of meer hebben, zijn iets meer tevreden. Van hen steunt 21 procent het regeringsbeleid.

Nederlander zijn ook kritisch over de politieke partijen. Voor 69 procent is onduidelijk waar de verschillende politieke partijen precies voor staan; 65 procent van de bevolking acht de huidige politici niet bekwaam genoeg om het land te besturen.

Het gebrek aan vertrouwen lijkt niet te maken te hebben met gebrek aan interesse. Van de Nederlanders zegt 86 procent zich te interesseren voor wat er in de politiek gebeurt.

Van de ondervraagden heeft bijna de helft (44 procent) veel vertrouwen in de mogelijke bijdrage van bedrijven aan verbeteringen in Nederland. De andere helft geeft bedrijven en de overheid eenzelfde portie invloed bij de verandering van de werkcultuur in Nederland.

Aan 21minuten.nl werd deelgenomen door 150.000 respondenten, die alleen via internet konden reageren. Omdat niet iedereen toegang tot internet heeft, zou internetvertekening kunnen ontstaan, aldus de initiatiefnemers. Daardoor zou het onderzoek minder representatief kunnen zijn. De resultaten zijn echter voor het vertekeningseffect gecorrigeerd.