Minister Peijs (Verkeer) heeft ProRail aangewezen om de lijn, die begin 2007 in gebruik moet worden genomen, de eerste drie tot vijf jaar te exploiteren. De Tweede Kamer wil daar het fijne van weten en had donderdag diverse partijen uitgenodigd om uitleg van zaken te geven. Volgende week overlegt de Kamer met de minister over de kwestie.

Omdat de financiële risico’s in de eerste jaren na de openstelling van de Betuweroute te groot zijn, heeft Peijs onlangs besloten de lijn nog niet definitief aan te besteden. Er is een aantal grote onzekerheden zoals bijvoorbeeld mogelijke kinderziektes in de technische systemen. Daarom heeft de minister voor een tussenoplossing gekozen en ProRail opdracht gegeven de lijn tijdelijk uit te baten.

Klerk van ProRail verwacht dat in 2010 de exploitatie kostendekkend kan zijn. Tot die tijd moet de overheid, die aan de aanleg van de lijn al miljarden meer kwijt is dan voorzien, jaarlijks miljoenen bijdragen. Het is de bedoeling de Betuweroute na deze periode definitief aan te besteden.

De topman van het Havenbedrijf Rotterdam, H. Smits, die samen met ProRail een voorstel tot exploitatie van de Betuweroute heeft ingediend, „steunt de lijn van de minister”. „Als je nu gaat aanbesteden, rijdt er op 1 januari 2007 geen trein”. Hij wil nu met ProRail de exploitatie van de Betuweroute verder uitwerken.

Railion, verreweg de grootste railvervoerder van Nederland, waarschuwde donderdag voor een te hoge vergoeding voor het gebruik van de Betuweroute. De extreme verhoging van deze spoorbelasting zal er volgens directeur C. Robbeson van Railion voor zorgen dat railvervoerders overstappen op de vrachtwagen of het schip. Het railvervoer kan zelfs halveren, omdat vergoeding straks 15 tot 20 procent van de totale kosten dreigt uit te maken. „We voelen ons bedrogen”. ProRail begrijpt de zorgen van de railvervoerders. „De spoorbelasting gaat flink stijgen”, verklaarde Klerk. Maar volgens de directeur biedt de Betuweroute een betere kwaliteit door onder meer een goede aansluiting op het achterland.

Voor Towrail lijken de kansen verkeken om serieus nog een rol te spelen bij de exploitatie. Directeur Van Asch van Wijck zei dat het consortium, met als partners Siemens en Volker Wessels, er pas is als de concessie binnengehaald is. Hij is nog wel in gesprek is met een grote infra–investeerder. Naar verluidt is dat het Australische Babcock & Brown.