Rekenkamer: Vermeldt straffen in gedragscodes
Ministeries moeten in hun gedragscodes duidelijk aangeven welke straffen medewerkers kunnen krijgen als ze integriteitsregels overtreden. Ook zouden de departementen alle overtredingen centraal moeten gaan bijhouden en daarbij melden welke sancties zijn genomen en of er aangifte bij het Openbaar Ministerie is gedaan.
Dat adviseert de Algemene Rekenkamer in het rapport Zorg voor integriteit, dat donderdag is aangeboden aan de Tweede Kamer. Door disciplinaire maatregelen in de gedragscodes op te nemen, kunnen ministeries hun personeel wijzen op de ernst van de overtredingen. Ook zouden ze daarin explicieter aandacht moeten besteden aan ambtsmisdrijven of andere inbreuken op de integriteit die in het strafrecht zijn geregeld, zoals valsheid in geschrifte, bedrog en diefstal.
Minister Remkes (Binnenlandse Zaken), die het integriteitsbeleid van de overheid coördineert, is het op dit punt niet eens met de Rekenkamer. In een reactie op het rapport heeft hij laten weten dat het volgens hem onmogelijk is in gedragscodes in het algemeen aan te geven welke sancties zijn verbonden aan specifieke overtredingen. De hoogte van de straffen is in concrete gevallen afhankelijk van meerdere factoren, zoals de ernst van de gedragingen en de functie van de betrokkene, aldus Remkes.
Acht van de dertien ministeries hebben een gedragscode, waarin normen en regels in verband met integriteit staan. Drie departementen hebben een document dat daarop lijkt. De ministeries van Algemene Zaken (AZ) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) hebben nog geen gedragscode.
Het integriteitsbeleid van de ministeries kan en moet beter, stelt de Rekenkamer, die meent dat er een „forse impuls" nodig is. De departementen formuleren geen of te vage doelstellingen en van een evaluatie van het beleid is zelden sprake. Ook is niet bekend hoe vaak medewerkers in de fout gaan en tot welke sancties dat leidt. Centrale registratie van een en ander zou een einde kunnen maken aan die onduidelijkheid, aldus de Rekenkamer.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken is van plan een bureau Integriteitsbevordering in het leven te roepen. De Rekenkamer vindt dat een stap in de goede richting. Het onderzoek van de Rekenkamer heeft betrekking op de situatie in 2004. Remkes wijst erop dat er sindsdien veel is gedaan, maar dat er altijd nog verbeteringen zijn aan te brengen.