Die angst uitte Iris van Bennekom, directeur van de NPCF, woensdag bij de presentatie van een onderzoek naar het zogenaamde risicovereveningssysteem in de zorg. Door de verevening worden nu ziekenfondsen gecompenseerd voor verzekerden met een hoger risico. Dat geldt bijvoorbeeld voor ouderen en vrouwen in de vruchtbare leeftijd.

Daarnaast wordt binnen elke leeftijdsgroep nog eens extra geld ontvangen voor een aantal chronisch ziekten zoals epilepsie, reuma en cara. Het geld hiervoor komt uit de algemene kas.

Uit het onderzoek, uitgevoerd door de Eramus Universiteit, blijkt dat straks een aantal groepen buiten de boot kunnen vallen. Het gaat onder andere om mensen met diabetes type 2, migraine, psychische aandoeningen, rugaandoeningen, bepaalde maagaandoeningen of met meerdere gezondheidsproblemen.

Volgens Van Bennekom is het relatief eenvoudig om, na de invoering van de basisverzekering op 1 januari, te gaan selecteren. De acceptatieplicht geldt namelijk niet voor de aanvullende verzekering. Via gezondheidsverklaringen voor de aanvullende verzekering kan de zorgverzekeraar eenvoudig achterhalen of een toekomstige klant voorspelbaar verliesgevend is. Daarmee weet hij ook of de klant gewenst of ongewenst is voor de basisverzekering.

Acceptatieplicht voor de basisverzekering kan vervolgens ondermijnd worden door verliesgevende klanten buiten de deur te houden door bijvoorbeeld niet de gewenste zorg in te kopen of slechte service te bieden.

Het risico op selectie wordt vergroot doordat in het nieuwe stelsel ook buitenlandse commerciële zorgverzekeraars de Nederlandse markt mogen betreden. „Als zij verliesgevende groepen weren, moeten andere verzekeraars wel met hen meegaan om het hoofd boven water te houden”, aldus het rapport.

Het onderzoek toont aan dat globaal eenderde van de bevolking voorspelbaar verliesgevend is. Daarom wil de NPCF dat het huidige vereveningssysteem doorontwikkeld en verfijnd wordt. De verevening geldt straks ook voor de grote groep particulier verzekerden, die eveneens opgaan in de nieuwe basisverzekering.

Minister Hoogervorst van Volksgezondheid reageerde woensdag op het onderzoek door aan te kondigen dat de grote groep met diabetes type 2 nog dit jaar in het vereveningsysteem zal worden opgenomen.

Hij acht de kans op een sluipweg naar selectie niet zo groot omdat de basisverzekering heel breed zal zijn en de afspraken met betrekking tot nacalculatie mogelijke verliezen bij verzekeraars beperken. Bovendien zal de nieuw op te richten zorgautoriteit de zaak goed in de gaten houden.