„De stad heeft vitale kerken nodig”
Voor veel traditionele kerkgenootschappen ziet de toekomst in de steden er weinig rooskleurig uit. Gezinnen trekken weg, het ledenbestand vergrijst en uiteindelijk zit er niets anders op dan de kerkdeuren definitief te sluiten. Moeten de kerken deze trend accepteren en de steden als verloren terrein beschouwen? „Absoluut niet”, zegt ds. Hans van Dolder.
Als missionair predikant van de Protestantse Kerk in Nederland in de Rotterdamse wijk Delfshaven houdt hij zich al een aantal jaren intensief bezig met de stedelijke problematiek. „Ik geloof dat de kerken zich juist meer moeten richten op de grote steden en hun betrokkenheid op de stad in woord en daad moeten vormgeven.”
Ds. Van Dolder is niet de enige die deze mening is toegedaan. Vanuit reformatorische en evangelische hoek ontstaan steeds meer initiatieven om in de stad te werken. Dit resulteerde dit voorjaar in de oprichting van het interkerkelijke platform Kerk in de Stad (KidS). Een semi-formeel platform met een reformatorisch-evangelische signatuur, dat initiatieven bundelt en opgedane kennis onderling uitwisselt. „Ons doel is dat de kerk actief betrokken, bekend en aanwezig is in de stad en Jezus Christus en de boodschap van het Evangelie voorleeft en uitdraagt zodat de stad verandert”, aldus ds. Van Dolder, secretaris van het platform.
Om dit doel te bereiken, worden door het platform verschillende activiteiten ondernomen. Allereerst wil het de traditionele kerkgenootschappen stimuleren om meer energie te steken in „stadszending” en roept het kerkgenootschappen op om nieuwe gemeenten te stichten in de steden. Iets wat volgens de Rotterdamse missionair predikant bij een aantal landelijke kerken „helaas” nog niet zo’n hoge prioriteit heeft.
Daarnaast organiseert het platform studiedagen voor stadswerkers. Op die dagen worden lezingen gehouden door mensen die praktijkervaring hebben. Ook de onderlinge ontmoeting tussen de stadswerkers is een belangrijk onderdeel van deze studiedagen. Van Dolder: „Ik ervaar de gesprekken in de lunchpauzes vaak als heel inspirerend en stimulerend. Ook voorkomt het dat je steeds weer opnieuw zelf het wiel moet uitvinden. Je ontmoet namelijk mensen die met dezelfde problematiek te maken hebben.”
Ten slotte wil het platform in samenwerking met hogescholen en universiteiten initiatieven ontplooien om te komen tot een speciale opleiding tot kerkelijk werker in de stad. Volgens de secretaris van Kerk in de Stad is het op dit moment namelijk vaak zo dat afgestudeerde theologen en kerkelijk werkers die in een stad aan het werk gaan pas na hun studie met de specifiek stedelijke problematiek in aanraking komen en die zich vervolgens eigen moeten maken. Door een aparte opleiding is dat probleem te ondervangen. Specifieke kennis van bijvoorbeeld gemeentestichting en het werken onder moslims is onmisbaar voor een stadswerker.
Namens de Christelijke Gereformeerde Kerken neemt dr. Stefan Paas deel aan het platform. Volgens Paas is het volkomen bijbels dat de kerk juist in de stad aanwezig is. „De apostel Paulus trok tijdens zijn zendingsreizen ook van stad naar stad, omdat steden voor verspreiding van nieuwe ideeën van groot belang zijn. Ook nu is het nog belangrijk dat je in de steden vitale kerken hebt. De steden zijn namelijk nog steeds zeer invloedrijk. Zie bijvoorbeeld wat voor een invloed Amsterdam heeft op onder andere de cultuur, journalistiek en meningsvorming in Nederland. Als de christenen in Nederland alleen op de Veluwe, in Zeeland en in Overijssel zouden wonen, zou dat Nederland minder beïnvloeden dan wanneer ze in de stad zouden wonen.”
Zowel ds. Van Dolder als dr. Paas is van mening dat het belangrijk is om ook de migrantenkerken bij het platform te betrekken. Wel zal dat enkele praktische problemen geven. De werkvormen en stijl van samenwerken in een platform zijn iets typisch westers. Toch is samenwerking volgens beiden zinvol. „Iets belangrijks dat wij van de migrantenkerken kunnen leren, is dat een kerk niet van gisteren moet zijn, maar de stad van vandaag moet vertegenwoordigen. De traditionele kerk bestaat veelal uit alleen blanke gezinnen. Zoals de stad er in de jaren zestig ook uitzag. Migrantenkerken zijn echter gemeenten waarin de stad van nu wordt vertegenwoordigd. De mensen die je op straat in alle kleuren tegenkomt, ontmoet je ook in de kerk.”