De KLM liet het vliegtuig echter om „bedrijfsmatige redenen” naar Schiphol terugkeren.

Dat heeft minister Donner van Justitie vrijdag geschreven in antwoord op vragen van Tweede-Kamerleden over de kwestie. KLM heeft altijd gezegd dat het toestel noodgedwongen naar Nederland is teruggekeerd. De Amerikanen weigerden de KL 685 de toegang tot hun luchtruim, omdat twee passagiers aan boord op de Amerikaanse no-fly-list stonden. Op het moment vloog het vliegtuig, met 278 passagiers en vijftien paarden aan boord, in het Canadese luchtruim.

Canada heeft inderdaad een aantal luchthavens beschikbaar gesteld waar de Boeing 747 kon landen, stelde een woordvoerder van KLM. Maar deze vliegvelden waren volgens de maatschappij niet ingericht op het afhandelen van een groot vliegtuig als een 747. Er waren bijvoorbeeld geen trappen beschikbaar, zodat de passagiers het toestel niet konden verlaten.

Bovendien konden de luchthavens de vijftien paarden niet opvangen. „Je kan niet zo maar paarden uitladen. Dan krijg je problemen met de veterinaire dienst”, zei de KLM-woordvoerder.

KLM had naar eigen zeggen het vliegtuig het liefst in Canada neergezet, maar dat was niet de beste optie. Terugvliegen naar Nederland was de duurste oplossing, aldus KLM. Het incident heeft de luchtvaartmaatschappij enkele tonnen euro’s gekocht. KLM sluit niet uit dat er een schadeclaim bij de Amerikaanse overheid wordt ingediend.

Wie opdraait voor de kosten, is volgens Donner een zaak tussen de luchtvaartmaatschappij en de Amerikaanse autoriteiten. De minister wijst erop dat de kosten het gevolg zijn van de toepassing van de Amerikaanse regelgeving, die KLM moet naleven.

De luchtvaartmaatschappij had de passagierslijst moeten vergelijken met de Amerikaanse no-fly-list, waarop tienduizenden namen staan van mensen die volgens de Amerikanen een mogelijke relatie met terrorisme hebben. Maar volgens Donner is dat niet gebeurd en vinden de Amerikaanse autoriteiten dit onjuist.

De minister zegt niet te weten op grond van welke criteria mensen op de Amerikaanse lijst worden geplaatst. De Verenigde Staten hebben hem wel vertrouwelijk geïnformeerd over de weigering en de achtergronden van de twee passagiers, die via Londen en Amsterdam op doorreis waren naar Mexico.

De Amerikaanse autoriteiten hebben Donner ook laten weten dat ze niet de KLM-reizigersgegevens hebben gebruikt om te bepalen dat vlucht 685 een bedreiging vormde voor de VS. Wel wijzen ze erop dat ze in veiligheidszaken die te maken hebben terrorisme informatie uitwisselen met Mexico en Canada. Donner zal die reactie nader bestuderen.