Volgens voorzitter J. van Heel van de Vereniging van zmlk-scholen is er een landelijke trend waar te nemen dat scholen met steeds moeilijker kinderen te maken krijgen. „Dan heb ik het vooral over gedragsmatig moeilijke kinderen. Op onze scholen krijgen we vaker kinderen met een zwaardere handicap. Ik zie ook een onwaarschijnlijk hoge toename van kinderen met autistisch gedrag.”

Van Heel verklaarde voor de EO-radio dat hij de toename van het aantal autistische kinderen slechts gedeeltelijk kan verklaren uit een betere diagnostiek. Hij pleit voor landelijk onderzoek naar de toename van probleemkinderen op scholen.

De sterke stijging van het aantal autistische kinderen heeft de zmlk-scholen in de problemen gebracht. Deze scholen hebben een klasgrootte van twaalf kinderen per leerkracht. Die norm is volgens de zmlk-scholen onmogelijk bij autistische kinderen. Zij willen dat deze kinderen in klassen van zeven leerlingen worden ondergebracht. In de praktijk doen ze dat ook, maar dat betekent dat andere klassen weer groter worden dan de norm van twaalf voorschrijft.

Van de 125 zmlk-scholen zit inmiddels 70 procent boven de gemiddelde klasgrootte van twaalf kinderen. Mede door deze ’indikking’ en de verzwaring van de problematiek van de kinderen zijn de wachtlijsten op de zmlk-scholen het afgelopen jaar met 40 procent toegenomen.

Bovendien is het aantal aanmeldingen van nieuwe leerlingen sterk gestegen. Het aantal zmlk-leerlingen is in vier jaar tijd met een kwart gegroeid naar een kleine 16.000. Eenderde van de scholen heeft nu een plaatsingslijst.

Veel scholen probeerden tot voor kort de wachttijden te verkorten door meer kinderen in een klas te stoppen dan de norm van twaalf voorschrijft. Maar veel zmlk-directeuren vinden dat de rek er nu uit is, zegt Van Heel. Ze willen vooral sneller kunnen beschikken over huisvesting voor de nieuwe leerlingen. Nu moeten ze daar soms een jaar lang op wachten.

Voor het komende seizoen zijn naar schatting landelijk 75 lokalen en 75 leerkrachten extra nodig. Die blijken in de praktijk lang niet altijd beschikbaar. Volgens Van Heel hebben de zmlk-scholen vooral behoefte aan „gekwalificeerd” personeel. Door de toenemende zorgvraag van kinderen komt de nadruk op de scholen steeds vaker op zorg te liggen en minder op pure onderwijstaken. „Dat vraagt leerkrachten met een andere habitus”, aldus Van Heel.