Dergelijke conflicten zijn zo oud als de weg naar Kralingen. Zo herinnert de 63-jarige Marius Knijff, senior partner van Knijff Merkenadviseurs, zich dat een jaar of twintig geleden Albert Heijn de na-aapprijs van de Rotterdamse industrieclub kreeg. „En wel voor zijn totale oeuvre”, aldus Knijff. „Er is altijd spanning tussen A-merken en eigen merken. Er waren toen problemen met verpakkingen die leken op Oma’s Cake en met glazen groentepotten omdat die met HAK werden geassocieerd.”

De supermarktoorlog heeft het conflict volgens Knijff echter ernstig verhard. Vrijdag treffen beide partijen elkaar voor de rechter in Arnhem. Unilever heeft Albert Heijn gedaagd. Het supermarktbedrijf zou de verpakkingen van Unilevers ijsthee, pindakaas en margarines -Lipton, Calvé, Becel, Croma, Blue Band en Bertolli- hebben geïmiteerd. Unilever wil dat de huisartikelen onmiddellijk uit de schappen worden gehaald en dat Albert Heijn de verpakkingen aanpast.

Een dergelijke rechtszaak heeft Knijff in zijn 35-jarige carrière als merkenadviseur nog nooit bij de hand gehad. „De na-aapprijs was grappig en werd door het hoofd marketing van Albert Heijn in ontvangst genomen. Zoiets zie ik nu niet gebeuren.”

Onder invloed van de prijzenoorlog doet Albert Heijn van alles om marktaandeel te vergroten. Dat gaat ten koste van de A-merken. „Het is nu aan de rechter om te bepalen of daarbij grenzen zijn overschreden”, aldus Petra Herkul, merkengemachtigde van het Rotterdamse bureau Bouma.

Albert Heijn loopt op een grijze lijn, constateert Jerry Considine, advocaat en merkengemachtigde van Considine Groep. „Het uitlokken van een conflict is een bewuste keuze.” Hij vergelijkt de situatie met die waarin kleurcodes merken vervangen. Het is inmiddels ingeburgerd dat chloor geel, spiritus blauw en cola rood-wit is, ongeacht het merk. Daar hebben de merkleiders zich uiteindelijk onder druk van de supermarkten bij neergelegd.

De merkenrechtadvocaat verwacht dat er morgen veel huismerkartikelen naast die van de A-merken worden gezet. „Albert Heijn zal vervolgens beweren dat uiterlijke overeenkomsten gebruikelijk zijn. De bedoeling hiervan is dat de rechter door de bomen het bos niet meer ziet.” Unilever krijgt het volgens hem nog knap moeilijk zijn aantijging te staven.

Knijff daarentegen geeft Unilever een goede kans. „Als de artikelen separaat worden bekeken, zijn er de nodige verschillen. Maar de rechter zal ook nagaan hoe de consument zijn keuzes maakt. Als Albert Heijn zijn op Calvé lijkende pindakaas heeft gezet op de plaats waar voorheen die van Calvé stond, is er bewust verwarring veroorzaakt. Albert Heijn is zo met een hele serie producten omgesprongen. Daar zit een lijn in. Mocht de rechter geen inbreuk op het merkenrecht constateren, dan kan hij het gedrag van Albert Heijn ook bestempelen als onzorgvuldig handelen in het economisch verkeer.”

„Beide partijen zijn ervan overtuigd dat ze aan de goede kant van grijze lijn staan en op een eerlijke manier concurreren”, aldus Jerry Considine. Hoe het vonnis zal uitpakken, is ongewis. De beslissing is volgens hem afhankelijk van de mate waarin elk beeldmerk zich onderscheidt en is beschermd.

Ook Petra Herkul durft geen voorspelling te doen. „We zullen het proces aandachtig volgen. Juist omdat er weinig jurisprudentie is. De rechter zal kijken naar de mate van verwarring die Albert Heijn met zijn huismerken heeft aangericht. Het wordt een moeilijke afweging.”