Opnieuw doden bij geweld in Midden-Oosten
Ten noordoosten van Tel Aviv is gisteren een Israëliër doodgeschoten in wat zich volgens de politie laat aanzien als een aanslag. Eerder op de dag kwam bij een ontploffing in Bethlehem op de Westelijke Jordaanoever een lid van de militante groep Islamitische Jihad om het leven.
De dodelijke schietpartij waarbij een Israëliër omkwam had plaats in de landbouwcoöperatie Kfar Hess. Plaatselijke bewakers verklaarden dat ze in het gebied op zoek waren naar een verdachte figuur toen er een schot klonk en de schutter ervandoor ging. Vanwege de nabijheid van Palestijns grondgebied gaat de politie ervan uit dat de dader een Palestijn is.
De Palestijn die gisteren het leven liet was volgens Palestijnse veiligheidsfunctionarissen bezig een bom te vervaardigen in zijn werkplaats in de wijk Doha, tegenover het vluchtelingenkamp Deheishe.
Bulldozers van het Israëlische leger hebben gisteren in Beit Hanoun in de Gazastrook een olijf- en sinaasappelboomgaard vernield, klaarblijkelijk als reactie op nachtelijke beschietingen. In het dorp Araqa op de Westelijke Jordaanoever verwoestte het leger zaterdag de woning van een man die de organisator zou zijn geweest van een schietpartij begin oktober in de Israëlische stad Afula waarbij drie mensen omkwamen. De zwangere vrouw, twee dochters en de ouders van de 27-jarige Nathir Hamad kwamen door de legeractie op straat te staan. Het leger nam tijdens de actie in Afula twaalf Palestijnen gevangen.
De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Shimon Peres, besprak gisteren in New York een nieuw vredesinitiatief met zijn Amerikaanse ambtgenoot Colin Powell. Volgens berichten in Israëlische media voorziet het plan van Peres in de vestiging van een Palestijnse staat in de gebieden die al onder Palestijnse controle staan. Na onderhandelingen over de definitieve grenzen zou daar nog grondgebied op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook bij kunnen komen. Joodse nederzettingen in Gaza zouden daartoe ontmanteld moeten worden. De Israëlische premier, Ariel Sharon, is een verklaard tegenstander van de ontmanteling van nederzettingen, maar heeft het plan zaterdag met Peres besproken.
Amerikaanse Joden
De meeste Amerikaanse Joden zijn voorstander van een Palestijnse staat. Zij geloven ook dat minder geweld in het Midden-Oosten positief zal bijdragen aan de wereldwijde steun voor de Amerikaanse oorlog tegen het terrorisme. Dit bleek zaterdag uit een opiniepeiling onder Amerikaanse Joden.
Zeker 85 procent van de ondervraagden vond dat Washington een actieve rol moet spelen bij de pogingen het geweld tussen de Israëliërs en de Palestijnen te stoppen. Bijna driekwart van de Amerikaanse Joden vindt ook dat de Verenigde Staten nauw betrokken moeten zijn bij het vredesproces, zelfs als dit tot onenigheid met Israël leidt.
Tweederde van de ondervraagden zou graag een door de Verenigde Staten aangevoerde vredesmacht in het Midden-Oosten gestationeerd zien om het geweld te bezweren. De Verenigde Naties hebben herhaaldelijk gepleit voor een VN-vredesmacht of waarnemingsmissie. Ook de Palesteinse leider Arafat heeft zich geregeld sterk gemaakt voor de komst van blauwhelmen naar de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Israël heeft dergelijke plannen in de VN-Veiligheidsraad keer op keer verworpen.
Folteren
Hoewel de praktijk twee jaar geleden door het Israëlische hooggerechtshof verboden werd, worden Palestijnse gedetineerden in Israëlische gevangenissen weer stelselmatig gefolterd. Dat zeggen drie binnen- en buitenlandse mensenrechtenorganisaties in een rapport dat zij gisteren gezamenlijk hebben uitgebracht.
Het rapport verwijst naar beëdigde verklaringen van gevangenen, onder wie die van een jongen van 16 die zegt dat hij in ijskoud water werd ondergedompeld, waarna hij geketend een houten balk moest versjouwen en geslagen werd toen hij die van vermoeidheid uit zijn handen liet vallen.
De Israëlische regering zegt dat het verbod op folteren nog steeds geldt en dat de beweerde schendingen worden onderzocht, maar dat de veiligheidsdiensten soms snel informatie moeten zien los te krijgen van verdachten die mogelijk weet hebben van aanslagen die ophanden zijn.
Het rapport van het Openbaar Comité tegen Foltering in Israël (PCATI), de Palestijnse groep LAW en de in Zwitserland gevestigde Wereldorganisatie tegen Foltering is een reactie op een rapport over folteringen dat de regering van Israël heeft opgesteld. Het officiële Israëlische rapport en de reactie daarop zullen worden voorgelegd tijdens een elfdaagse bijeenkomst van de VN-commissie tegen folteren die vandaag in Genève is begonnen.
De mensenrechtenorganisaties stellen in hun rapport dat de Israëlische veiligheidsdiensten de uitspraak van het hooggerechtshof in 1999 regelmatig naast zich neerleggen, vooral sinds het uitbreken van de huidige Palestijnse opstand ruim een jaar geleden. Volgens het rapport vinden de folteringen en mishandelingen niet alleen plaats in de verhoorcentra van de binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet, maar ook bij het leger en de politie. Het PCATI zegt weinig vertrouwen te hebben in het officiële Israëlische onderzoek naar folteringen omdat dit wordt uitgevoerd door agenten van de Shin Bet zelf.