Dit gaf dr. W. Reedijk, predikant van de protestantse kerk in Boxtel, zijn hoorders woensdag mee tijdens de conferentiedag ”Wachten op het Woord” in Ermelo. De bijeenkomst was georganiseerd door Passie voor Preken, een beweging voor bijbelse prediking in Nederland, in samenwerking met uitgeverij Boekencentrum.

Hoe lees je de Bijbel als je eruit moet preken?, was de vraag die centraal stond. Velen hebben geleerd om de Bijbel „historisch” te lezen; de laatste tijd wordt er aandacht gevraagd voor het „meditatief” lezen van de Bijbel. Daarover sprak ds. R. van der Spoel, voorzitter van Passie voor Preken en hervormd predikant te Harderwijk, al in zijn openingswoord. „Het Woord krijgt pas vleugels als je stil wordt door bijvoorbeeld de hei op de gaan.”

Ook drs. Y. Horjus, bestuurslid van Passie voor Preken, gaf aan dat de oren moeten opengaan voor een nieuw verstaan van de Schrift. „David ontkent in Psalm 40 de noodzaak van het offer niet, maar hij zegt dat het in de eerste plaats gaat om de gezindheid van het hart. Hij is ontkomen aan ritualisme, dat hij overal om zich heen zag. God groef gangen naar zijn oren, zoals de Naardense Bijbel zegt. Offergave is overgave.”

Dr. W. Reedijk maakte duidelijk hoe je je moet openstellen voor nieuwe inzichten in de Bijbel. Hij promoveerde in 2003 op de zogenoemde ”lectio divina” van Cassianus, die leefde in de tijd van Augustinus. Zijn studie biedt een integrale vertaling van Collatio XIV van Cassianus, de weergave van een les van abt Nesteros, een woestijnvader die Cassianus ruim twintig jaar daarvoor in Egypte had ontmoet. Het boek ”Zuiver lezen” werpt licht op de praktijk van het bijbellezen waarbij de onlosmakelijke samenhang tussen leven en lezen een gegeven was. „Het betreft een oude vorm van bijbellezen waarbij de tekst rustig en herkauwend werd gelezen”, aldus Reedijk in zijn studie. „Het was de gewoonte voor monniken om onder hun bezigheden, zoals manden vlechten en eten, de bijbeltekst te overdenken.”

Zelf probeert hij dit ook toe te passen, zei hij woensdagmorgen. „Ik ben altijd heel serieus omgegaan met het voorbereiden van de preek door middel van studie van teksten en commentaren. Het vreemde geval deed zich voor dat ik de belangrijkste inzichten opdeed zodra ik de Bijbel gesloten had. De woorden bleven rondgaan terwijl ik de gemeente rondging of als ik bezig was met de was. De belangrijkste inzichten vallen je toe als je ’s nachts in bed ligt, zegt Cassianus. Het doet niets af aan de inspanning die we moeten leveren, maar het maakt het gezwoeg over boeken wel minder belangrijk. We moeten stil worden.”

Er is wel een voorwaarde voor het stil worden, stelde de predikant uit Boxtel: een juiste levenshouding. „Wie zuiver leven, kunnen zuiver lezen.”

Een andere les die hij leerde van de woestijnvaders is dat predikanten niet moeten pronken met inzichten die ze zelf hebben opgedaan, maar moeten nagaan hoe het gesteld is met het inzicht van de hoorders. „Waarom wordt hierover niet gesproken op de predikantsopleidingen?”

Tijdens de bespreking kwam het gevaar van subjectiviteit aan de orde. Belangrijk is het dat predikanten hun inzichten toetsen aan de Schrift zelf en aan anderen, zei dr. Reedijk. Een voorbeeld van het ”eraan toe” zijn van de hoorders zag hij in de geschiedenis van de Emmaüsgangers. „Blijkbaar kan het Woord spreken zonder dat de ogen opengaan. Er is een wisselwerking tussen voorganger en luisteraar. Je moet daar fijngevoelig mee omgaan.”

’s Middags werden de deelnemers door middel van een korte test ingedeeld in drie groepen: denkers, doeners en dromers. Voor elke groep was er een workshop, waarin de specifieke manier van bijbellezen tegen het licht werd gehouden.

*Overset: 2 n * Tekst past * Tekst past