Conclaaf telt toch 117 kardinalen
Niet 118 maar 117 kardinalen gaan de komende weken bepalen wie de volgende paus wordt. Dat blijkt uit de eerste onthullingen van de pauselijke liturgische ceremoniemeester, Piero Marini, dinsdag over de inhoud van het testament van Johannes Paulus II. De Nederlandse Tweede Kamer heeft dinsdag de paus herdacht in aanwezigheid van de pauselijke nuntius.
In de laatste wilbeschikking van de paus, die mogelijk vanmiddag of donderdag wordt gepubliceerd, zou niet de naam staan van de kardinaal die Johannes Paulus II in 2003 in het geheim had benoemd. Van deze kardinaal „in pectore”, dat wil zeggen de man die de paus „in het hart” had terwijl de naam van deze kardinaal niet openbaar gemaakt was, werd altijd aangenomen dat het een Chinese bisschop was. De van het Vaticaan afhankelijke Rooms-Katholieke Kerk is in China verboden. Anderen gingen ervan uit dat het om Stanislao Dziwisz, de secretaris van Johannes Paulus II, zou gaan. Dat de „in pectore”-kardinaal een gezicht en een naam krijgt, lijkt nu dus uitgesloten.
Tot dinsdag waren er in Rome 91 kardinalen gearriveerd. Woensdag komt dat aantal waarschijnlijk boven de 100. Ook kardinaal Simonis, aartsbisschop van Utrecht, kwam dinsdag aan in de Italiaanse hoofdstad om zijn intrek te nemen in het pauselijk Nederlands priestercollege. Vanochtend maakte hij zijn eerste kardinalenvergadering mee.
De in Rome aanwezige kardinalen houden dagelijks een of twee algemene vergaderingen en praten dan onder andere over maatregelen die genomen moeten worden tijdens de ”sede vacante”, de periode waarin het Vaticaan zonder paus is. Over de datum van het conclaaf, waarin de opvolger van paus Johannes Paulus II moet worden gekozen, is nog niets besloten. De goed geïnformeerde Italiaanse krant Corriere della Sera schrijft dat het conclaaf waarschijnlijk op 18 of 19 april begint.
In het pauselijke testamant staan geen praktische aanwijzingen voor bijvoorbeeld de wijze van begraven of het vermaken van goederen, aldus Joaquin Navarro-Valls, hoofd van de Vaticaanse voorlichtingsdienst dinsdag. Wel heeft de paus mondeling aanwijzingingen gegeven. Het is nu zeker dat Johannes Paulus II in de zogenaamde grotten in de Sint-Pieter komt te liggen, niet in een sacrofaag, maar onder de grond. De paus wordt begraven in een kist van cipressenhout, in een zinken omhulsel. Daaromheen komt een grafkist van notenhout.
De bijzetting vindt vrijdag plaats. Tot die tijd kan het publiek afscheid nemen van de paus, die in de Sint-Pieter ligt opgebaard. Volgens de autoriteiten hebben tot dinsdagavond 1 miljoen mensen een laatste groet aan de kerkleider gebracht. Er staat bijna continu een rij van 3,5 kilometer wachtenden voor de Sint-Pieter. Volgens Corriere della Sera is de wachttijd opgelopen tot zeven uur.
De Nederlandse Tweede Kamer heeft dinsdag de overleden paus herdacht, in aanwezigheid van de pauselijke nuntius. Zowel kamervoorzitter Weisglas als premier Balkenende herdacht de paus, een „bevriend staatshoofd”, in een korte toespraak.
SGP-fractievoorzitter Van der Vlies verbaasde zich over het feit dat wat als een „korte herdenking” was aangekondigd toch een tamelijk omstandig gebeuren bleek te zijn. „Het had van mij wel wat soberder gemogen.” In de toespraken viel hem op dat kamervoorzitter Weisglas en premier Balkenende nadrukkelijk aangaven dat veel ethische standpunten van de paus in Nederland niet aanvaard werden. „Terwijl wij, met alle verschil tussen Rome en de Reformatie, het op het punt van abortus, euthansie en homohuwelijk juist met hem eens waren.”
Van der Vlies heeft niet overwogen weg te blijven bij het herdenkingsmoment. „Er zijn wel meer herdenkingen waar wij wat ongemakkelijk bij zitten, zoals er in de Kamer ook veel standpunten worden verkondigd die ons de tenen doen krommen. Maar de Kamer heeft nu eenmaal regels vastgesteld wie zij wel en niet herdenkt.”