Voorzitter D. Terpstra van de vakcentrale zei donderdag zijn CAO- onderhandelaars een vrijbrief te geven om de looneisen op te schroeven als ze geconfronteerd worden met beloningen voor de top in hun sector of bedrijf „waarvan het je gaat duizelen.”

De irritatie over de lonen en bonussen die topmanagers zich toebedelen, wordt bij de CNV-voorman steeds groter. „Het wordt een repeterende exercitie. Elk jaar weer blijkt dat werkgevers zelf breken met de afspraken over loonmatiging over de rug van de werknemers. Daarmee worden de centrale afspraken ongeloofwaardig en rijp voor de prullenbak”, aldus Terpstra.

De vakbeweging heeft afgelopen najaar het kabinet en de werkgevers toegezegd „uiterst terughoudend” te zijn met hun looneisen. De vakcentrales CNV en FNV stelden daarbij een maximale looneis van 1,25 procent voor 2005 vast.

Een FNV-woordvoerder benadrukt dat zijn vakorganisatie „los van het beloningsbeleid aan de top” een verantwoord loonbeleid blijft nastreven in de CAO’s, onder meer wegens behoud van de werkgelegenheid. „Maar het wordt ons wel ontzettend moeilijk gemaakt om dat nog uit te leggen. De gemiddelde werknemer voelt zich geschoffeerd en begrijpt er niets meer van.”

Deze week uitten de Tweede Kamer en minister Brinkhorst van Economische Zaken nog hun verontwaardiging over de fikse bonussen die het energiebedrijf Nuon in 2004 heeft gegeven aan topman Van Halderen, terwijl het bedrijf veel klachten van klanten kreeg. Uit een inventarisatie van jaarverslagen van grote bedrijven in Nederland blijkt verder dat topbestuurders er vorig jaar vooral dankzij bonussen flink op vooruit zijn gegaan.

Donderdag bleek dat Shell-bestuursvoorzitter J. van der Veer boven op zijn basissalaris van 1,28 miljoen euro een bonus van 1,35 miljoen euro heeft gekregen. De totale beloning van Van der Veer komt over 2004 uit op bijna 2,65 miljoen euro, tegen 1,13 miljoen euro in het voorgaande jaar, toen hij het zonder bonus moest doen.

FNV-voorzitter L. de Waal noemt het een Disney-film: „Bij een onderneming zoals Philips worden geweldige bonussen uitgedeeld, terwijl het met de werkgelegenheid slecht gaat. Het maakt helemaal niet uit of het slecht gaat: óf het loon gaat omhoog óf de bonus. Welk drama er ook achter zit: eind goed al goed.”

De FNV vindt dat het kabinet wettelijke maatregelen moet nemen en dik betaalde bestuurders fiscaal moet aanpakken. Volgens de vakcentrale heeft het kabinet eerder grote woorden gebruikt en zich vervolgens verscholen achter de gedragscode-Tabaksblat, die nu onvoldoende blijkt te werken.

VNO-NCW spreekt de aantijgingen van de vakbeweging tegen. Uit onderzoek van de ondernemersorganisatie zou blijken dat „in doorsnee” de salarissen van topbestuurders vorig jaar met 1 procent zijn gestegen. „Dat is inclusief bonussen”, aldus een woordvoerder van VNO-NCW. Volgens hem schetsen FNV en CNV een scheef beeld door alleen de uitschieters eruit te lichten.