Ds. Ruiz (36) is predikant van een presbyteriaanse kerk in Alcorcon, bij Madrid. Daarvoor was hij voorganger van een evangelische gemeente bij Barcelona. Volgende week verdedigt hij in Aix-en-Provence zijn dissertatie, een studie naar de vraag of het oude verbond is afgedaan. Het betreft een onderzoek naar de verkiezing van het joodse volk, vanuit het perspectief van de vernieuwingsgezinde beweging in de RK-Kerk (de ”nieuwe theologie”) en de klassieke gereformeerde theologie.

Ds. Ruiz werkt verder als freelance journalist voor de Spaanse editie van In de Rechte Straat, ”En la Calle Recta”. Ook is hij voorzitter van een vereniging van gereformeerde predikanten in Spanje. De gemeente in Alcorcon is een vrije presbyteriaans-gereformeerde kerk met zo’n zeventig leden. In totaal zijn er ongeveer tien van deze presbyteriaanse kerken in Spanje.

Het is niet gemakkelijk om christen te zijn, zegt de predikant zijn ambtscollega’s in Frankrijk en Zwitserland na. „We worden simpelweg getolereerd en men behandelt ons vooral met onverschilligheid, althans in Spanje. Soms denkt men werkelijk dat christenen een soort van geesteszieken zijn. De sociale druk op christenen neemt toe - zeker op het terrein van gezin en school. Daarbij valt te denken aan de ideologische rol van de school, de opvoeding van kinderen, de beperking van de gezinsgrootte en de rol van de seksen. Het gevolg van deze druk is dat christenen zich op deze terreinen steeds meer aanpassen aan de normen van de samenleving.”

Ds. Ruiz ziet de situatie in zijn land somber in. „Het is moeilijk om het bijbelse perspectief ingang te doen vinden, zelfs onder christenen. Als er niet een duidelijke herleving komt, als vrucht van een goede prediking en grondig onderwijs, kunnen de kerken in een diepe crisis raken, zowel leerstellig als geestelijk. Wat Spanje betreft, is het mogelijk dat we al in deze crisis zitten.”

Spanje kenmerkt zich door een „absoluut relativisme”, zegt hij. „Men zegt vaak: Jij hebt je eigen ideeën, en ik de mijne. Dat moet het einde van alle discussie zijn.”

Het grote probleem in Spanje is dat het gereformeerde geloof er onder christenen niet bekend is, of zelfs door hen verworpen wordt. Ds. Ruiz: „In het algemeen is het protestantisme in Spanje erg weinig leerstellig en het gereformeerde deel ervan is een bijzonder kleine minderheid. Toch zie je her en der dat onder de evangelischen de interesse voor de gereformeerde leer toeneemt. Dat vertaalt zich in het lezen van lectuur, vooral van bijbelverklaringen van gereformeerde oorsprong. Voor de meeste christenen in Spanje blijft Calvijn een figuur van wie de meest vreemde karikaturen bestaan. Hij is er vooral bekend als de man die scherp de RK-Kerk heeft aangevallen en is daarom niet geliefd.”

Buurland Frankrijk is in veel opzichten gelijk aan Spanje. Beide hebben volgens de predikant een antiklerikale traditie. „Maar ik denk dat de geestelijke situatie in Spanje nog erger is dan in Frankrijk. Het leven is er weliswaar rustiger en vriendelijker, de staat laat de mensen veel meer met rust en het gezin heeft nog veel status. Maar de geestelijke situatie is werkelijk catastrofaal en slechter dan in Frankrijk. De huwelijken van jonge echtparen eindigen bijna allemaal in een scheiding, er werden in de afgelopen tien jaar 600.000 abortussen gepleegd en drugs worden openlijk verhandeld op middelbare scholen. De RK-Kerk neemt in dit alles de houding aan van een liberale protestantse kerk en noemt alle mensen goed. Zij vermijdt het zorgvuldig over zonde te spreken of zelfs de naam van God te noemen of van Zijn rechten te spreken.”

Het protestantisme is te klein om invloed uit te oefenen en staat te ver af van de Spaanse cultuur. „Het hangt bovendien te veel de linkse ideologie aan, die het land grotendeels stempelt. Gelukkig komen evangelischen hier wat op terug, vooral nadat de regering het homohuwelijk goedkeurde. Omdat de staat minder invloed heeft dan in Frankrijk, hebben evangelische kerken meer gelegenheid zich in het publieke domein te presenteren. Het protestantisme in Spanje wordt pas sinds 1868 officieel getolereerd en is niet geworteld in de cultuur en de traditie.”

Ds. Ruiz hoopt dat het evangelisatiewerk in de Spaanse plaats Miranda de Ebro, dat onder zijn leiding is begonnen, mag uitgroeien tot een volwaardige kerk. „Een groeiende kerk, dat is toch de wens van iedere predikant? Ik hoop en bid dat uit deze kerk andere gereformeerde presbyteriaanse kerken mogen groeien, vooral in het noorden van Spanje, waar helemaal niets is. De vooroordelen tegen protestanten zijn niet gemakkelijk uit te roeien, maar gelukkig worden we beetje bij beetje meer geaccepteerd.”

Dit is het vierde gesprek met deelnemers aan het colloque. Zaterdag deel 5.