Dat zegt dr. Dolf de Groot, universitair hoofddocent aan de Wageningen Universiteit, naar aanleiding van het eerder deze week verschenen VN-milieurapport, de meest uitgebreide milieustudie ooit. Niet eerder in de geschiedenis is de schade die de mens veroorzaakt zo groot geweest, stelt het rapport.

„Dit rapport bevat een sterke waarschuwing”, schrijven de auteurs van het zogenaamde ”Millennium Ecosystem Assessment”. „Het menselijk handelen oefent zo’n druk uit op de natuurlijke functies van de aarde dat we er niet langer van uit kunnen gaan dat ecosystemen ook in de toekomst blijven bestaan. De laatste vijftig jaar heeft de landbouw door de sterke bevolkingsgroei bijvoorbeeld meer land opgeslokt dan in de 18e en 19e eeuw bij elkaar.”

Veel nieuwe informatie biedt het rapport niet. „Het is een synthese van bestaande, breed geaccepteerde onderzoeksgegevens. We weten al langer dat het niet zo best gaat met het milieu. Het nieuwe aan dit rapport is dat ruim 1300 wetenschappers uit 95 landen de gevolgen van deze veranderingen op alles wat voor ons leven nodig is in kaart hebben gebracht”, zegt medeauteur De Groot.

Daaruit blijkt dat de mens veel meer afhankelijk van de natuur is dan hij denkt. „Dat bewustzijn is er bijna niet meer”, stelt De Groot. „We denken dat we alles zelf wel kunnen. Maar veel medicijnen komen bijvoorbeeld regelrecht uit het tropisch regenwoud of de koraalriffen in zee. Als die weg zijn, heeft dat grote gevolgen voor onze gezondheid.”

Al deze veranderingen in het milieu hebben volgens De Groot één onderliggende oorzaak: een verkeerd economisch systeem. „We rekenen de milieueffecten van ons economisch handelen niet door in de producten.” Hij verduidelijkt dit met een voorbeeld. „Stel, je koopt een gouden ring voor je vriendin. Bij het uit de grond halen van dat goud komen er allerlei chemicaliën in de rivier terecht. Honderden kilometers stroomafwaarst is er daarom geen zuiver water, met negatieve effecten op mens en dier. De kosten hiervan zijn echter niet doorberekend in de prijs van de ring.” Hetzelfde geldt volgens hem voor de meeste producten die mensen aan de natuur onttrekken.

Zolang dit economisch systeem niet verandert, zal onze leefomgeving alleen maar verder aftakelen, aldus De Groot. „Je kunt natuurgebieden aanwijzen, biologische landbouw promoten, maar dat helpt niet als de klant nog altijd meer moet betalen voor biologische producten. We subsidiëren dan eigenlijk chemisch behandelde appels en kunstmatig gekweekte vis met onze gezondheid en die van de toekomstige generatie; met extra kosten voor de gezondheidszorg als gevolg.”