Van Halderen zag zijn inkomen over 2004 met 42 procent stijgen naar 815.195 euro, vooral dankzij bonussen. Kamerleden hekelden dat feit tijdens een overleg over de belabberde afhandeling van de energienota’s door de energiebedrijven.

„Uitgerekend de topman van het slechtst presterende bedrijf, dat in een paginagrote krantenadvertentie aan de klanten excuses aanbood, ontvangt nu een bonus”, aldus CDA-kamerlid Hessels. „Nuon beloont zijn top dubbel en dwars voor de aanhoudende problemen”, vond PvdA-kamerlid Crone. SP-kamerlid Gerkens was niet minder verontwaardigd en LPF’er Van den Brink wilde dat Brinkhorst de aandeelhouders zou „aansporen snel schoon schip te maken.”

Provinciale Staten van Gelderland, grootaandeelhouder van het energiebedrijf, hebben Gedeputeerde Staten woensdag opgedragen de kwestie tijdens de eerstvolgende aandeelhoudersvergadering van Nuon aan de orde te stellen. De Staten spraken opnieuw hun afkeuring uit over de kwestie. Gelderland trok al eerder bij Nuon aan de bel over het ruime beloningenbeleid, maar zonder resultaat.

De kamerleden willen dat Brinkhorst hard optreedt tegen de energiebedrijven, als uit onderzoek door toezichthouder Dte blijkt dat ze niet snel hun leven beteren.

Dat de bonussen van topbestuurders niet in verhouding staan tot de geleverde prestaties, blijkt ook uit het jaarverslag van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) dat woensdag verscheen. Volgens de belangenvereniging zijn de bonussen nauwelijks gerelateerd aan de prestaties, terwijl dat volgens de code-Tabaksblat wel moet. Die schrijft voor dat bonussen pas worden uitgekeerd als meetbare doelen zijn gehaald.

Om de beloning van de bedrijfstop inzichtelijker te maken, heeft de VEB de website bestuursvoorzitter.nl opgezet. Hier worden beloningen van bestuurders van beursgenoteerde bedrijven afgezet tegen onder meer de aandelenkoers. De basissalarissen van de bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen stegen in 2004 gemiddeld met 5 tot 7 procent. De variabele beloning ging echter vaak omhoog met tientallen procenten, aldus VEB-directeur P. P. de Vries woensdag.

Bij nieuwe contracten voor topmensen merkt de VEB wel een lichte matiging van de beloning. „Maar de stijgingen blijven moeilijk te rijmen met de loonoffers en saneringen die gewone werknemers treffen.”

Verwijzing naar grootverdieners in Angelsaksische landen noemt De Vries onzin. „Waarom vergelijken we de beloningen niet met Europese landen als Denemarken of Oostenrijk?”

De VEB vindt dat de beloning in een vicieuze cirkel is beland. „Het inschakelen van beloningsbureaus voor de salarisbepaling leidt tot steeds hogere salarissen en bonussen”, constateert de VEB-directeur. Steeds meer bedrijven ruilden in 2004 hun optieregelingen in en beloonden hun bestuurders met gratis aandelen. „De optieregelingen brachten te weinig op.” Het verstrekken van gratis aandelen noemt hij een slechte zaak, omdat bestuurders zelfs bij tegenvallende koersontwikkeling winst maken.

Het afgelopen jaar werden aandeelhouders bij overnames steeds vaker onder druk gezet om hun aandelen aan te melden, merkt De Vries op. Bestuurders van ondernemingen hebben vaak tegenstrijdige belangen. De overnemende partij biedt veelal een grote overnamebonus aan. De bestuurders hebben zo baat bij een snelle overname en verliezen vaak de aandeelhoudersbelangen uit het oog.