Kabinet blijft geloven in JSF
De linkse partijen weten vrijwel zeker dat Nederland met het Amerikaanse gevechtstoestel JSF regelrecht op een financieel debacle afgaat, maar het kabinet blijft overtuigd van het tegendeel. Een meerderheid in de Tweede Kamer deelde woensdag dat vertrouwen.
De regering heeft daarom geen behoefte aan nader onderzoek door de Algemene Rekenkamer naar de afspraken die zijn gemaakt met de Amerikaanse vliegtuigbouwer Lockheed Martin en met de Nederlandse industrie, maar het staat de Tweede Kamer vrij daarom te vragen.
Dat was de uitkomst van overleg in de Tweede Kamer over de zogeheten business case, die in 2002 werd gesloten. De Amerikaanse Rekenkamer heeft in een recent rapport de twijfels over de afspraken aangewakkerd.
Op grond van de business case betaalt de Nederlandse regering in termijnen een vast bedrag aan de Amerikanen als bijdrage in de ontwikkelingskosten van het toestel. In ruil daarvoor betaalt de Nederlandse regering bij de vervanging van de F16’s een lagere prijs voor de JSF dan landen die niet meedoen aan de ontwikkeling van dat toestel. Bovendien ontvangt de regering een deel van de opbrengst van de verkoop van JSF–toestellen aan royalties.
Maar dat is niet genoeg om de Nederlandse bijdrage aan de ontwikkelingskosten, 800 miljoen dollar, terug te verdienen. Het „gat" moet gedekt worden door een bijdrage van de Nederlandse industrie. De afspraken omvatten ook, dat Nederlandse bedrijven kunnen meedingen naar orders bij de ontwikkeling en de productie van de JSF. Ze moeten dan wel een percentage van de omzet afdragen aan de regering.
De Amerikaanse rekenkamer stelde vast dat sinds het begin van het programma, in 1996, de geschatte ontwikkelingskosten met 80 procent zijn gestegen en dat de aflevering van het eerste toestel met twee jaar is vertraagd.
Volgens het kabinet betekent dit niet dat het project een fiasco wordt. Volgens staatssecretaris Van Gennip kunnen Nederlandse bedrijven, mits ze goed hun best doen, zeker 8 miljard dollar aan omzet binnenhalen uit de JSF. Op grond van verwachtingen en berekeningen uit 2002 zouden ze 3,5 procent moeten afstaan aan de Nederlandse overheid. Op grond van recente berekeningen is dat 6,7 procent. Het verschil zit vooral in de koers van de euro ten opzichte van de dollar. Het definitieve percentage wordt vastgesteld in 2008.