De uitspraak van Akajev staat haaks op zijn woorden in een eerder interview dinsdag met de Russische radiozender Echo Moskvy. Daarin zei Akajev nog dat hij niet is afgetreden en de enige gekozen en wettige president van Kirgizië is. Ook zei hij toen geen vertrouwen te hebben in de beloften van de voormalige oppositieleiders Koermanbek Bakijev en Feliks Koelov over immuniteit en veiligheid als hij naar zijn land terugkeert.

Parlementsvoorzitter Omoerbek Tekebajev liet weten dat hij bereid is met Akajev te praten, mits het parlement daarmee akkoord gaat. Volgens Tekebajev kan een gesprek met Akajev alleen gaan over een formele overdracht van de macht door de oud-president.

Akajev, die sinds 1990 aan de macht was, werd vorige week na een volksopstand in de hoofdstad Bisjkek afgezet door de oppositie. Directe aanleiding voor het oproer was het gesjoemel rond de parlementsverkiezingen, die eind februari en begin maart in twee rondes werden gehouden. Vooral partijen die zich loyaal aan Akajev hadden getoond werden gekozen.

Inmiddels lijkt, met het besluit van de eerste kamer van het oude parlement om zich te ontbinden, de ontwrichtende strijd tussen het oude en het nieuwe parlement beslecht. De oude tweede kamer had zichzelf maandag al opgeheven. De kans dat er een eind komt aan de politieke chaos die in het Centraal-Aziatische land heerst sinds Akajev onder druk van massale protesten naar het buitenland vluchtte, is hiermee toegenomen.

De voorzitter van de eerste kamer las dinsdag een verklaring voor die door 23 van de 45 leden was ondertekend. Daarin werd gezegd dat de eerste kamer zijn werk beëindigt ten behoeve van de stabiliteit en ter vermijding van conflictsituaties.

Interim-leider Koermanbek Bakijev stelde zich maandag achter het nieuwe parlement, hoewel dat is voortgekomen uit de parlementsverkiezingen die als frauduleus zijn aangemerkt en aanhangers van de gevluchte president Akajev er de meerderheid van uitmaken. Veel van de Kirgiziërs die uit woede over de verkiezingsfraude de straat op zijn gegaan vonden dat het nieuwe parlement met Akajev het veld had moeten ruimen.

Het oude parlement kwam onmiddellijk na het vertrek van Akajev bijeen en kreeg de steun van het hooggerechtshof. Het benoemde vervolgens Bakijev tot waarnemend president en premier. Maar het nieuwe parlement, dat twee dagen eerder voor het eerst bijeen was gekomen, wist zich in het weekeinde te verzekeren van de steun van de kiesraad. Op het hoogtepunt van de strijd hielden beide parlementen zitting op verschillende verdiepingen van het parlementsgebouw.

De afgelopen paar dagen gingen de nieuwe, uit de oppositie voortgekomen leiders overstag en spraken zij zich uit voor ontbinding van het oude parlement. Bakijev sprak zijn steun voor het nieuwe parlement uit nadat dit hem maandag tot premier had benoemd. Het is de bedoeling dat er op 26 juni presidentsverkiezingen worden gehouden. Volksvertegenwoordigers die dinsdag het parlementsgebouw moesten verlaten bleven de legitimiteit van de verkiezingen aanvechten en zeiden dat er niet tegemoet is gekomen aan de eis van de meeste mensen om een nieuw parlement te kiezen. Buiten het parlementsgebouw stonden ongeveer honderdvijftig betogers, van wie sommigen eisten dat het nieuwe parlement zou worden ontbonden en anderen vroegen om nietigverklaring van de verkiezingsuitslag in omstreden districten. De betoging verliep echter snel.

Bakijev beloofde nogmaals dat de uitslag van 20 -van de 75- omstreden zetels door de kiesraad en de gerechtelijke autoriteiten zal worden herzien. „We kunnen niet het hele parlement wegsturen”, zei hij. Ook beloofde hij een onderzoek naar de bestorming van het parlement, die leidde tot het vertrek van Akajev en zijn eigen benoeming tot interim-leider. „Ik hoop dat u begrijpt dat niemand de bezetting van het Witte Huis heeft gepland”, zei hij tot stafmedewerkers, van wie velen voor Akajev hebben gewerkt. „Wij moeten weten en het volk moet weten hoe het gebeurd is en wiens schuld het is. (…) Wij kunnen het niet maar zo laten.”

Bakijev zei het merendeel van de stafmedewerkers te willen behouden. Hij zei dat de regering zich moet concentreren op de economie, omdat sinds het begin van het jaar het hele staatsapparaat zich gericht heeft op de verkiezingen. Ambtenaren die steekpenningen aannemen kunnen onmiddellijk rekenen op strafrechtelijke vervolging.

China stelde maandag zijn grens met Kirgizië na zes dagen weer open. Er stonden meer dan honderd Kirgizische vrachtwagens te wachten om te worden doorgelaten. Chinese burgers werden echter gewaarschuwd Kirgizië voorlopig nog te mijden. Bij het oproer in Kirgizië zijn tien Chinezen gewond geraakt.

Het Chinese persbureau Xinhua meldde dat de twee regeringen op 23 maart hadden besloten de grens te sluiten vanwege de politieke crisis. Nu de situatie in Kirgizië zich geleidelijk aan het stabiliseren is, aldus Xinhua, hebben zij besloten de grens weer open te stellen.

Een aantal europarlementariërs vindt dat Europa zich meer moet bemoeien met Kirgizië. Europa heeft nu weinig betrekkingen met het land, waar democratie tot dusver niet erg belangrijk was. „We zouden hulp kunnen aanbieden, bijvoorbeeld bij het opnieuw organiseren van verkiezingen. We kunnen niet alles overlaten aan Rusland”, zei Wiersma (PvdA), vice-voorzitter van de socialistische groep in het parlement gisteren.

Zijn VVD-collega Maaten vindt dat Europa wel iets moet doen, omdat het belang heeft bij opkomende democratie in Kirgizië. Hij denkt aan bemiddeling tussen de kibbelende politici in het land. „Nu bemiddelt Rusland, maar dat wil duidelijk een bepaalde uitkomst.”

CU/SGP-europarlementariër Belder vindt dat Europa beter eerst kan afwachten tot de kruitdampen zijn opgetrokken voordat actie wordt ondernomen. Het is nog onduidelijk wat er nu echt verandert in Kirgizië, omdat politici er nog kibbelen om de macht.

De europarlementariërs vinden de situatie niet vergelijkbaar met Oekraïne. Dat is een buurland van de Europese Unie, wellicht zelfs toekomstig lid van de EU. Oekraïne koos bovendien duidelijker voor democratie.