„Nederlanders hebben er recht op hun geld terug te krijgen”, zei PvdA-leider Bos maandagochtend, verwijzend naar de recente bezuinigingen. Volgens hem is de teruggave gerechtvaardigd omdat het kabinet met zijn begrotingstekort ruim binnen de Europese normen blijft en daarmee bewezen is dat de harde ingrepen voor een deel niet nodig waren. Bos wil niet alleen iedereen 200 euro geven, maar ook investeren in zaken zoals kinderopvang en jeugdzorg.

De coalitiepartijen CDA, VVD en D66 zien niets in het PvdA-voorstel. Volgens hen kampt Nederland nog steeds met een begrotingstekort en is het onverantwoord van de PvdA om veel extra geld uit te willen geven. Minister Zalm (Financiën) herhaalde maandag dat financiële meevallers niet „verjubeld” mogen worden.

Coalitiepartij D66 kwam maandag wel opnieuw met haar pleidooi om nog dit jaar iets extra’s te doen voor de kinderopvang. Volgens partijleider Dittrich zijn de kosten ervan voor middeninkomens veel te hoog. Daarnaast wil hij af van het lesgeld dat ouders voor scholieren vanaf 16 jaar moeten betalen.

Door de aantrekkende economie krijgt het kabinet ongeveer 1,5 miljard euro meer binnen dan verwacht. Daarnaast zijn de voorspellingen voor de komende twee jaren gunstig.

De PvdA kwam met het voorstel 200 euro via de ziektekostenpremie terug te geven kort nadat de Europese ministers van Financiën in Brussel een akkoord bereikten over het versoepelen van de begrotingsregels. Europese landen hoeven niet langer bang te zijn voor boetes uit Brussel als ze hun begrotingstekorten enigszins laten oplopen. Daarnaast knijpt de Europese Unie een oogje dicht voor de hoge tekorten van Duitsland, omdat het opgezadeld zit met de enorme kosten van de hereniging met de failliete DDR.

Zalm, steeds fel tegenstander van versoepelingen, benadrukte dat nadrukkelijk is vastgelegd dat landen alleen op coulance kunnen rekenen bij lichte, tijdelijke overtredingen. Hij noemde het compromis „zeer verdedigbaar.”

In de huidige regels hangt eurolanden met tekorten van meer dan 3 procent van het bruto binnenlands product een boete boven het hoofd. Dat is ooit ingesteld om de euro een sterke munt te maken, wat tot een lagere rente leidt. Straks zijn er uitzonderingen mogelijk, zoals een economische krimp.

CDA en VVD reageerden maandag voorzichtig positief op de nieuwe Europese afspraken. VVD-kamerlid Blok noemt het „winst” dat de regels worden aangescherpt voor tijden dat het economisch goed gaat, maar daar staat dan wel een versoepeling tegenover als landen boven de grens van 3 procent komen. Het CDA redeneert dat er beter afspraken kunnen zijn waar iedereen zich aan houdt, dan strenge regels waar landen onderuit proberen te komen.

De Groep Wilders vindt dat Zalm de Nederlandse belangen heeft „verkwanseld. Het is zeer laakbaar dat Zalm hiermee heeft ingestemd.” Wilders is vooral bezorgd over de hardheid van de euro. „Het is een trieste dag”, zo liet hij weten.

Ook de Europese Centrale Bank (ECB) toonde zich uiterst bezorgd over de voorgenomen aanpassingen van het stabiliteitspact voor de euro. Volgens de bank moet voorkomen worden dat de geplande veranderingen het vertrouwen in de overeenkomst schaden.