Zorgverzekeraars Menzis en Achmea gaan over tot het veilen van kraamzorg. Deze zorgverzekeraars sluiten niet uit dat de veiling landelijk ingevoerd wordt. Als dit maatgevend wordt voor de regisserende rol die zorgverzekeraars krijgen onder de nieuwe zorgverzekeringswet -die per 1 januari 2006 ingevoerd wordt- dan wordt de zorg slechts een vorm van economische dienstverlening. Als belangenbehartiger vindt ouderenbond PCOB dat dit ten koste gaat van de morele en maatschappelijke waarde van de zorg in Nederland.

Per 1 januari 2006 vervalt het onderscheid tussen ziekenfonds en particuliere ziektekostenverzekering. Iedereen moet een basisverzekering afsluiten met een zorgverzekeraar. De overheid treedt terug en er komt meer concurrentie. Verzekerden zijn in het nieuwe stelsel zelf meer verantwoordelijk voor hun zorg(kosten).

Burgers moeten als ”kritische zorgconsumenten” de zorgverzekeraars en de zorgaanbieders afrekenen op prijs, service en kwaliteit. Verzekeraars en aanbieders kunnen op hun beurt met elkaar onderhandelen over de hoeveelheid, de prijs en de kwaliteit van de zorg van bijvoorbeeld een heupoperatie.

Dit betekent dat zorgverzekeraars in grote mate bepalen door wie en waar iemand behandeld gaat worden. Verzekerden die kiezen voor een bepaalde arts of een bepaald ziekenhuis moeten hiervoor extra betalen. Dit is in strijd met grondrechten van burgers. Bovendien is het de vraag of verzekerden een vuist kunnen maken tegen de grote machtsposities van zorgverzekeraars en aanbieders. De PCOB houdt deze ontwikkeling nauwlettend in de gaten.

Zorg wordt gedegradeerd tot slechts een product waar mensen wel of niet voor kunnen kiezen. Je kunt erover onderhandelen en het zelfs veilen. Alsof zorg alleen te maken heeft met beheer en organisatie. De huidige beleidsmakers hebben te weinig oog voor de morele en maatschappelijke waarde van de zorg. De verzakelijking van de zorg schiet te ver door. Door uitwassen zoals het veilen van zorg, wordt de menselijke maat uitgehold.

Evenwicht
Zorg is een publiek goed waarop mensen recht hebben. Het is méér dan het leveren van genezende of zorgende handelingen. Een patiënt is geen consument en een zorgverlener geen producent. Zorg is mensenwerk gericht op de kwaliteit van het bestaan van wie kwetsbaar geworden is.

Zorg vraagt om een evenwicht tussen enerzijds organisatie en beheer en anderzijds het proces van ondersteuning van mensen met een kwetsbare gezondheid. De druk die ontstaat door het denken in productie, raakt alle betrokkenen. Niet alleen voor mensen die zorg nodig hebben, maar ook voor mensen die werkzaam zijn als zorgverlener, staan de basiswaarden van de zorg op het spel.

Aandacht voor zorgzaamheid en vertrouwen komen door het regeringsbeleid op de tweede plaats. Dat is immoreel en vraagt om verzet omdat mensen die hulp of zorg nodig hebben extra kwetsbaar zijn.

De auteur is beleidsmedewerker zorg bij de Protestants Christelijke Ouderenbond (PCOB).