Verdonk beloofde in oktober, na een noodkreet van de gemeente, dat de IND de stagnatie zou wegwerken bij de uitgifte van verblijfsvergunningen aan nieuwe immigranten. Dat is niet gebeurd, schreef verantwoordelijk wethouder Aboutaleb in februari aan de minister.

De stagnatie bij de IND leidt volgens Aboutaleb tot grote problemen in de inburgeringsketen. Inmiddels wachten ongeveer 1500 Amsterdamse nieuwkomers langer dan een halfjaar op hun verblijfsdocument. In september dreigde de gemeente al met het indienen van een schadeclaim bij Verdonk. „Thans onderzoeken we of de schade aantoonbaar is”, aldus Aboutaleb.

Door problemen met de computersystemen bij de IND was de gemiddelde instroom afgelopen zomer gezakt tot zes nieuwkomers per week, terwijl het jaar daarvoor gemiddeld 75 nieuwkomers per week konden instromen.

„Aan het eind van het jaar zullen de achterstanden zijn weggewerkt”, schreef Verdonk in oktober aan Aboutaleb. Een herstel naar 75 nieuwkomers per week vanaf december werd door de minister „redelijk en haalbaar” geacht.

In november en december was het weekgemiddelde in Amsterdam 46, iets meer dan de helft van de normale instroom een jaar eerder. Door de achterstand is personeel bij gebrek aan werk met andere taken belast of zijn zij noodgedwongen met verlof gestuurd, aldus Aboutaleb in zijn brief aan Verdonk. Een vestiging van het ROC van Amsterdam, de scholengemeenschap die een deel van de inburgering verzorgt, heeft een aantal weken de deuren gesloten.

Verder ontstond grote onduidelijkheid bij nieuwkomers. Instellingen die belast zijn met het inburgeringsprogramma moesten veelvuldig informatievragende vreemdelingen te woord staan, die zich afvroegen wanneer hun inburgering begint.

De gemeente Amsterdam heeft maatregelen genomen waardoor nieuwkomers versneld met hun inburgeringsprogramma kunnen beginnen, direct na de ontvangst van hun IND-beschikking.

De IND laat weten dat de computerproblemen zijn hersteld en de achterstand van 2004 is weggewerkt. „We verstrekken nu meer dan 75 verblijfsdocumenten per week”, aldus een woordvoerder.

Volgens de immigratiedienst lag de vertraging eind 2004 bij de gemeente Amsterdam zelf, omdat die in één keer een grote hoeveelheid pasjes kreeg te verwerken. „De gemeente deed er langer over dan de termijn van twee tot vier weken om pasjes uit te geven. Daardoor moesten nieuwkomers nog eens langer lang wachten op hun pasje.”