Dat vindt althans de Haagse Forensisch Psychiatrische Dienst (FPD). Een psycholoog en een forensisch geneeskundige beaamden dat vrijdag tijdens een pro-formazitting van de rechtbank in Den Haag. De rechtbank maakt dinsdag bekend of de vier vermeende stenengooiers, van 18, 19 en 22 jaar oud, voor observatie naar het Pieter Baan Centrum (PBC) moeten, om er achter te komen welke groepsprocessen er speelden en wat voor invloed die hebben gehad op het gedrag van de individuen.

„Al deze jongeren hadden op zichzelf nooit zoiets gedaan”, stelde de aanklager. Onder druk van de groep haalden de verdachten volgens haar op de avond van 9 januari „allerlei rottigheid” uit, met als climax de stenen die op de snelweg terechtkwamen.

De advocaten van de Rijswijkers zijn het niet eens met de lezing van het openbaar ministerie. Voor geen van de verdachten geldt dat zij ernstige geestelijke stoornissen hebben, wat volgens hen een voorwaarde is om in het PBC te worden opgenomen. Verder vragen ze zich af of deze zaak wel zo bijzonder is, wat betreft groepsdruk. „Moet je dan niet altijd tot observatie overgaan als een misdrijf door meerdere personen is gepleegd?”

Overigens vinden de advocaten ook dat een dergelijk onderzoek momenteel niet meer relevant is. Sinds het dodelijke incident staan de verdachten niet allemaal meer op goede voet met elkaar. Een van hen voelt zich bijvoorbeeld bedreigd door een van de anderen. Als de groepsdynamiek nog bestaat, dan is die nu wezenlijk anders geworden.

Voordat op 9 januari een stuk stoeptegel door de voorruit van de auto van de 30-jarige vrouw uit Uden sloeg, lieten de mannen waarschijnlijk al een zak puin vanaf een ander viaduct bij Rijswijk vallen. Ze raakten daarmee een vrachtwagen. De chauffeur kwam met de schrik vrij. Verder zouden ze de betonnen voet van een verkeersbord midden op een weg hebben gezet. Het OM: „Geen snelweg, maar toch.”

Volgens de officier van justitie heeft het zo ver kunnen komen dat zij de stenen gingen gooien, omdat de vier jongemannen samen waren, zo zei ze gisteren tegen het viertal.

Justitie legt de Rijswijkers alle vier poging tot doodslag en het medeplegen van moord ten laste. Slechts twee van hen zouden een stuk steen hebben laten vallen, de anderen zaten in een auto te wachten. Het OM vindt ze allemaal verantwoordelijk, want „ze hadden zich makkelijk kunnen distantiëren.” De verdachten blijven in voorlopige hechtenis.