De ex-president van Joegoslavië had het tribunaal in augustus verzocht zichzelf illegaal te verklaren omdat de Veiligheidsraad geen tribunalen zou mogen oprichten. Dat verzoek was in oktober al mondeling afgewezen. Gisteren is de schriftelijke motivering gepubliceerd.

De Britse VN-rechter May en zijn collega’s Robinson (Jamaica) en Fassi Fihri (Marokko) baseren hun besluit op artikel 41 van het Handvest van de Verenigde Naties. Daarin is vastgelegd wat de Veiligheidsraad, naast het gebruik van geweld, nog mag doen om vrede en veiligheid in de wereld te herstellen. Genoemd worden het verbreken van economische betrekkingen, van spoor-, scheeps- en vliegverbindingen en het stopzetten van communicatie via post, telegraaf, radio of andere middelen.

Artikel 41 zegt dat de maatregelen de bovengenoemde punten „mogen bevatten.” De rechters concluderen daaruit dat de lijst duidelijk niet volledig is en de raad dus andere maatregelen mag nemen, zoals het oprichten van een tribunaal. De Canadese advocaat Christopher Black, een van Milosevic’ juridische adviseurs, heeft het eerder belachelijk genoemd om zoiets als de onderbreking van het postverkeer te vergelijken met de oprichting van een internationaal straftribunaal met bindende bevoegdheden.

De Nederlandse advocaat prof. mr. Wladimiroff die door het tribunaal is aangewezen als amicus curiae (vriend van het hof) om een deel van de taken van de verdediging op zich te nemen, heeft de rechters verzocht het probleem van de vermeende illegaliteit van de oprichting van het tribunaal voor te leggen aan het hoogste juridische orgaan van de Verenigde Naties, het Internationaal Gerechtshof, dat eveneens in Den Haag is gevestigd.

Ook dit verzoek is al in oktober mondeling afgewezen. In de schriftelijke toelichting schrijven de rechters dat het vaststellen van de eigen bevoegdheid tot de normale rechterlijke taken behoort, zoals eerder al in de zaak-Tadic was vastgesteld. Ook toen betwistte Wladimiroff, als raadsman van die Bosnische Serviër, vergeefs de legaliteit van de oprichting van het tribunaal.

Milosevic’ argument dat hij als voormalig staatshoofd niet kan worden berecht, wordt weggewuifd. Volgens de rechters is het inmiddels internationaal gewoonterecht geworden dat er geen immuniteit is voor zware internationale misdaden, zoals genocide, misdaden tegen de mensheid en oorlogsmisdaden. Zij wijzen erop dat het statuut van het Internationaal Strafhof (ICC), „een multilateraal document van het grootste belang”, inmiddels is ondertekend door 139 landen. Het ICC, dat waarschijnlijk volgend jaar in Den Haag komt, moet wereldwijde bevoegdheid krijgen voor de berechting van de zwaarste internationale misdaden, ongeacht de functie van de verdachte.

Overgegeven
Intussen heeft de Bosnische Kroaat Pasko Ljubicic, die door het Joegoslavië-tribunaal is aangeklaagd wegens misdaden in Bosnië tussen 1992 en 1993, zich aan de Kroatische politie overgegeven. Dat heeft het Kroatische persbureau Hina gemeld. De Kroatische autoriteiten moeten de 35-jarige man nu aan het Joegoslavië-tribunaal overdragen.

Ljubicic is onder meer aangeklaagd wegens zijn rol bij de massaslachting van Ahmici in 1993. Hij zou de misdaden hebben gepland en bevolen. Hij is onder meer aangeklaagd wegens moord en misdaden tegen de mensheid van vervolging om politieke, raciale of religieuze redenen.

’Ahmici’ is de beruchtste misdaad tijdens de oorlog tussen Bosnische Kroaten en Bosnische moslims. In het Centraal-Bosnische dorp Ahmici werden op 16 april 1993 meer dan honderd moslimburgers vermoord. Veel van de slachtoffers waren vrouwen en kinderen die levend in hun huizen verbrandden.