Prof. dr. T. Bergen, hoogleraar onderwijskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen, zei dat vrijdag in zijn afscheidsrede. Bergen hield zich vooral bezig met de opleiding van leraren. „De doelen van de vernieuwing zijn vaak ambitieus, breed en vaag geformuleerd. Vanuit dit perspectief hebben vernieuwingen een sterk problematisch karakter voor leraren.”

Schooldirecties moeten vernieuwingen uit de koker van de overheid doorvoeren zonder dat de professionals, de leraren, er iets over te zeggen hebben gehad. Het onderwijs wordt dan vaak anders ingericht en gefinancierd, zodat leraren de indruk krijgen dat niet de kwaliteit van het onderwijs vooropstaat, maar de controle van bovenaf.

Leraren die hun stem verheffen, kunnen in een kwaad daglicht komen te staan, denkt Bergen. „Leraren die vanwege deze problematische aspecten kritisch zijn en de vernieuwing niet omarmen, worden veelal getypeerd als traditioneel, conservatief, vernieuwingsmoe of ongemotiveerd, terwijl docenten legitieme redenen kunnen hebben om zich tegen de vernieuwing te verzetten.”

Bergen concludeert dat vernieuwingen in het onderwijs ver afstaan van wat in zijn vakgebied gezien wordt als de beste manier om leraren te scholen. Dan gaat het onder meer om een actieve deelname van de leraren aan het leerproces en een beroep op hun eigen praktijkervaring. „Kennelijk wordt er door onderwijsvernieuwers -lees politici, beleidsmakers, schoolleiders, onderwijskundige experts- weinig geleerd van de fundamentele fouten die bij vernieuwingen telkens worden gemaakt.”