De sector meent dat de daadkracht van de nieuwe wet afhangt van de uitvoering. De Tweede Kamer is het volgens het ministerie van Justitie eens met de nieuwe regelgeving, maar is wel benieuwd naar de uitvoering van de plannen. Daarover zal in de loop van volgende week een rapport met aanbevelingen verschijnen van de commissie–Jurgens.

De nieuwe wet legt vast dat gerechtstolken en –vertalers zich voortaan moeten registreren in een kwaliteitsregister. Sinds 1998 bestaat al een regeling voor tolken die een strafzaak vertalen, maar voor tolken en vertalers die bij de politie aan het werk zijn, is niets geregeld. Daar kan iedereen als tolk of vertaler helpen bij het verhoren van verdachten of bij andere onderzoekshandelingen. Politie en justitie gebruiken die vertaalde verhoren en verklaringen onder meer als bewijs.

Door de nieuwe wetgeving kunnen kwaliteits– en integriteitseisen worden gesteld aan een tolk. Er ontstaat een soort afnameplicht, doordat rechtbanken en politie verplicht moeten werken met tolken en vertalers uit het kwaliteitsregister. Het is de bedoeling dat daardoor ongekwalificeerde vertalers niet meer aan het werk kunnen in de juridische sector.

Advocaat A. van der Plas, die zaterdag spreekt op het SIGV–symposium, verwacht dat het nog ’een hele heisa’ wordt om de dagelijkse praktijk aan de wet aan te passen. „De Hoge Raad stelde in 2003 nog dat gestraft mag worden op basis van vertaalde verklaringen door anonieme tolken". Dat is volgens haar iets heel anders dan wat de tolkenwet nu voor staat. Van der Plas is blij dat in de toekomst vertalers niet meer anoniem zijn. „Doordat niet duidelijk is wie welke vertaling maakt, kunnen we diegene ook nooit controleren. Het systeem is niet transparant en controleerbaar, dus met de nieuwe wet gaan we er een stuk op vooruit".

Volgens de advocate is een omslag nodig bij politie en justitie om te zorgen dat de invoering van de wet goed wordt uitgevoerd. „Deze wet moet gecontroleerd worden, daar valt of staat het mee. Ik hoop dat de omslag niet te lang op zich laat wachten, want het is hoog tijd dat Nederland zich eens conformeert aan de minimale Europese standaard. Het is een absolute must dat het werken met tolken en vertalers transparanter wordt".

Ook A. Krikke, vice–president van het Gerechtshof Amsterdam en spreker op het symposium, is blij met het wetsvoorstel maar ook hij maakt zich zorgen over de uitvoering van de wet. „Het voorstel is goed en de gedachte achter het kwaliteitsregister ook. Maar alles draait om de uitvoering". Zo zou het volgens hem in het nieuwe systeem mogelijk zijn het werk voor tolken en vertalers aan te besteden. „Op die manier zou een uitzendbureau bijvoorbeeld werk kunnen inkopen. Zo’n bedrijf moet dan wel kunnen garanderen dat het in alle talen genoeg tolken kan bieden. Als echt gekozen wordt voor aanbesteding van het werk, ben ik behoorlijk pessimistisch".

Krikke is bezorgd over de hoeveelheid tolken voor de minder populaire talen. „Een commerciële opleiding moet voldoende leerlingen hebben. De vraag is of er dan nog wel onderwijs is in Afrikaanse talen, Chinese dialecten en andere kleine talen dan nog wel onderwezen kan worden".