VVD verandert plan gekozen formateur
Als er in Nederland een gekozen kabinetsformateur komt en deze geen regering kan vormen, moet de kiezer opnieuw naar de stembus.
Dat vindt de voorzitter van de VVD-commissie die het nieuwe Liberaal Manifest opstelde, de Leeuwardense burgemeester G. Dales. In het ontwerpmanifest, dat twee weken geleden is gepresenteerd, staat dat de Tweede Kamer een nieuwe formateur moet aanwijzen als de gekozen formateur er niet in slaagt een regering te vormen. De commissie-Dales wil daarom op de eigen tekst een wijzigingsvoorstel indienen.
Dales vindt dat de overheid de kiezer „in de steek” laat als de Tweede Kamer een formateur gaat aanwijzen. Als de formateur -tevens de beoogd premier- geen regering kan vormen, moet de burger in een nieuwe verkiezing aangeven wie de nieuwe formateur moet worden. „We moeten de kiezer serieus nemen. De burger is er volgens ons aan toe om mede te bepalen wie het land gaat regeren”, zo zei Dales zaterdag in Amsterdam tijdens de eerste VVD-discussiebijeenkomst over het Liberaal Manifest.
De dreiging van een nieuwe verkiezing geeft de gekozen formateur volgens de commissievoorzitter meer gezag: „Partijen die aan de onderhandelingen meedoen, zullen een nieuwe gang naar de stembus proberen te voorkomen.” Dales zal het wijzigingsvoorstel indienen op de algemene vergadering van de VVD die op 27 en 28 mei in Groningen plaatsheeft. De VVD- leden stellen het manifest dan vast.
In de partij lopen de meningen over de gekozen formateur uiteen, zo bleek zaterdag. Sommige leden willen nog wel een stap verder gaan, namelijk door rechtstreeks een premier te kiezen. Anderen vinden dat alles bij het oude moet blijven: „Het electoraat vindt staatkundige vernieuwingen helemaal niet belangrijk.”
Dales houdt vast aan zijn principe dat burgers meer greep moeten krijgen op de samenstelling van de uitvoerende macht: „We zijn dat pad al opgegaan. We krijgen een gekozen burgemeester. Als burgers een idioot als burgemeester willen, dan krijgen ze een idioot als burgemeester.”
De zestig VVD’ers die zaterdag de discussiemiddag bijwoonden, leken geen moeite te hebben met de voorstellen van Dales om artikel 1 van de Grondwet over gelijke behandeling grotere betekenis te geven dan de klassieke grondrechten over vrijheid van godsdienst, onderwijs en meningsuiting. Slechts een van de aanwezigen roerde dit thema aan. Hij vond de ideeën van de commissie-Dales „zeer vernieuwend en zeer interessant.”