De wetswijziging geeft deelstaten de mogelijkheid neonazi-bijeenkomsten en -marsen te verbieden in de buurt van bepaalde gedenkplaatsen, zoals voormalige concentratiekampen, als de kans groot wordt geacht dat de waardigheid van de slachtoffers wordt geschaad. Iedereen die het nazi-regime publiekelijk „vergoelijkt, verheerlijkt of rechtvaardigt”, riskeert vervolging door justitie. Overtreders kunnen worden veroordeeld tot een boete, maar ook tot een gevangenisstraf, die kan oplopen tot drie jaar.

„Vrijheid van meningsuiting mag nooit misbruikt worden om slachtoffers van het nazi-regime te bespotten”, zei de Duitse minister van Justitie, Brigitte Zypries, na de goedkeuring van de wetswijziging.

Een grote meerderheid van het Duitse parlement ging vrijdag akkoord met de wijzigingen. Alleen de liberalen en de ex-communistische PDS stemden tegen. De liberale oppositiepartij FDP noemde de aanscherping van de bestaande wetten deels onnodig en deels ongepast. „Je bestrijdt het rechts-extremisme niet door de vrijheid van vergadering van alle burgers te beperken”, zei FDP-lid Max Stadler. De grootste oppositiepartij, de christen-democratische CDU/CSU, volgde de linkse regeringspartijen SPD en Groenen.

Duitsland kent al een reeks wetten die neonazi-propaganda moeten bestrijden en het tonen en verspreiden van nazi-symbolen verbieden. Politieke partijen hebben altijd meer moeite gehad met het instellen van een verbod op demonstraties van extreemrechtse groepen, omdat dat een beperking van de vrijheid van vergadering zou betekenen.

Toen de extreem rechtse Nationaal Democratische Partij (NPD) onlangs echter bekendmaakte op 8 mei, de dag waarop het einde van de Tweede Wereldoorlog wordt herdacht, een grote mars te willen houden vlak bij het nieuwe holocaustmonument bij de Brandenburger Tor in Berlijn, besloot de Bondsdag toch een wetswijziging door te voeren.

De NPD staat opnieuw in de belangstelling in Duitsland sinds zij bij de verkiezingen in Saksen 9 procent van de stemmen haalde en in het parlement van de Oost-Duitse deelstaat terechtkwam. De verkiezingscampagne van de NPD had zich voornamelijk gericht tegen de hoge werkloosheid in Oost-Duitsland en de bezuinigingsplannen van de rood-groene bondsregering. Toen eerder dit jaar de slachtoffers van het nazi-regime werden herdacht in het Saksische parlement, liepen de NPD-leden demonstratief de zaal uit. Afgelopen maand hielden de NPD-leden een protestmars door Dresden om te demonstreren tegen het oorlogsbombardement van de geallieerden op de stad.

In de strijd tegen extreem rechts heeft het parlement ook het strafrecht aangescherpt. Personen die in het openbaar de nazi-dictatuur bagatelliseren, verheerlijken of rechtvaardigen, moeten voortaan rekening houden met een celstraf tot drie jaar of een geldboete.