Landen wereldwijd moeten nu ingrijpende maatregelen nemen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, anders is het doel om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden te beperken binnenkort voorgoed buiten bereik. Daarvoor waarschuwt het VN-milieubureau UNEP in een donderdag gepubliceerd rapport. Begin 2025 moeten alle landen nieuwe klimaatplannen ingeleverd hebben.
In het Klimaatakkoord van Parijs (2015) hebben landen met elkaar afgesproken om de opwarming te beperken tot 1,5 graad, of uiterlijk 2 graden. Momenteel is de aarde al zo’n 1,3 graden warmer dan voor het industriële tijdperk waarin de mensheid steeds meer fossiele brandstoffen ging gebruiken. UNEP benadrukt in het nieuwe rapport dat het doel van 1,5 graden technisch nog haalbaar is, maar alleen als met name rijke landen „een massale mondiale inspanning leveren”.
Daarmee kijkt UNEP vooral naar landen in de G20, maar dan exclusief de Afrikaanse Unie die sinds kort ook is toegetreden. Samen waren deze landen verantwoordelijk voor 77 procent van de uitstoot in 2023. Als de Afrikaanse Unie wordt meegerekend, stijgt dit aandeel naar 82 procent. Dat kleine verschil laat volgens UNEP ook zien dat de rijke landen meer moeten doen.
De tijd dringt, stelt UNEP bovendien. In het rapport komt naar voren dat de huidige beleidsmaatregelen volstrekt onvoldoende zijn. Zelfs de huidige klimaatbeloftes blijven te beperkt om ernstige opwarming te voorkomen. Ook al komen landen al hun huidige beloftes na, dan nog zal de temperatuur deze eeuw naar verwachting 2,6 tot 2,8 graden stijgen.
Het begint er steeds meer op te lijken dat de wereld het doel van 1,5 graden niet gaat halen, ziet ook VN-milieuchef Inger Andersen. Ze benadrukt dat dat geen reden is om op te geven. „Zelfs als de wereld de 1,5 graden overschrijdt - en de kans daarop wordt elke dag steeds groter - moeten we blijven streven naar klimaatneutraliteit, een duurzame en welvarende wereld”, zegt ze.
Om de opwarming tot onder de 2 graden te beperken, moeten in 2030 de wereldwijde emissies met 28 procent zijn gedaald ten opzichte van het niveau in 2019, stelt het rapport. In 2035 moet de uitstoot 37 procent minder zijn. Ook daarvan is het maar zeer de vraag of deze doelen gehaald worden. De nieuwe klimaatplannen, zogeheten NDC’s, moeten 10 februari 2025 zijn ingeleverd. Dit is altijd een belangrijk onderwerp op klimaattoppen.