Het staatshoofd pleegde woensdag urenlang overleg met de politiek machtige gouverneurs van Argentiniës 24 provincies, zonder wier instemming de federale regering geen standvastig beleid kan voeren. Het beraad vond plaats achter de hermetisch gesloten deuren van het presidentiële buitenverblijf Olivos, nabij Buenos Aires. In tegenstelling tot eerdere verwachtingen, slaagde president Duhalde er niet in samen met de gouverneurs te komen tot het formuleren van een nieuw beleid voor de verlamde economie.

Tegen het vallen van de avond was er nog steeds geen opvolger benoemd voor de dinsdagmiddag afgetreden minister Jorge Remes Lenicov van Economische Zaken. De enige berichten die vanuit Olivos naar buiten kwamen wijzen erop dat de regering thans serieus overweegt terug te keren naar de situatie zoals die bestond vijf maanden geleden, voordat de crisis plots escaleerde.

Kabinetsvoorzitter Aníbal Hernández onthulde dat de president van plan is de waarde van de Argentijnse peso opnieuw te koppelen aan die van de Amerikaanse dollar. Volgens Hernández wil de regering hiermee een verdere koersval van de peso verhinderen. De kabinetsvoorzitter zei dat de gedachten uitgaan naar een pariteit van 3,5 peso per dollar.

De plotselinge val, drie dagen geleden, van minister Remes Lenicov volgde op de even verrassende als opportunistische weigering van het nationale congres een wetsvoorstel te blokkeren waarmee de bewindsman het uitgemergelde bankwezen wilde behoeden voor instorten door alle bestaande banktegoeden om te zetten in staatsobligaties met looptijden van vijf en tien jaar.

Eerder in de week had het controversiële wetsvoorstel opnieuw de straatprotesten en manifestaties aangewakkerd. De meeste Argentijnen zien in de maatregel een hernieuwde poging van de regering om beslag te leggen op hun banktegoeden. In het parlement waren de voorzitters van de verschillende fracties vrijwel unaniem in hun oordeel dat minister Lenicov de banken, meest in handen van buitenlandse bankinstellingen, met zijn wetsvoorstel de hand boven het hoofd wilde houden.

Interim-senaatsvoorzitter Juan Carlos Maqueda van de Peronistische Partij verklaarde dat de gewezen minister Lenicov te veel oog had voor de wensen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de kredietbanken en te weinig voor de acute sociale noden van de bevolking. De minister zag zijn positie reeds eerder in de week ondermijnd na een vergeefse poging om de directie van het IMF te overreden de financiële hulp aan het land te hervatten.

Met het vertrek van Lenicov lijkt de regering van Argentinië voor het moment te willen afzien van een akkoord met het IMF. President Eduardo Duhalde deed er reeds herhaaldelijk zijn beklag over dat het fonds telkens strengere eisen stelt voor het vrijgeven van noodkredieten. Het staatshoofd noemde de houding van het IMF „hoogst onredelijk” en zei verdere bezuinigingsmaatregelen niet te kunnen verantwoorden, omdat deze mogelijk het minimale functioneren van de nationale overheid zouden aantasten. „Wij willen graag tegemoetkomen aan redelijke verlangens van het fonds, maar moeten nee zeggen wanneer deze wensen neerkomen op de ontmanteling van het staatsapparaat”, aldus Duhalde. Kabinetsvoorzitter Hernández was directer en zei dat de prijs van de noodkredieten „gewoon te hoog” is.

IMF-directeur Horst Köhler vertolkte de gevoelens van de meeste westerse regeringen en kredietbanken toen hij eind vorige week verklaarde dat het hervatten van de financiële steun aan Argentinië „zinloos” is zolang de regering in Buenos Aires niet met concrete daden te kennen heeft gegeven de landseconomie te sturen in de richting van duurzame ontwikkeling.

Tijdens een topconferentie in Washington van de groep van zeven rijke industrielanden was reeds gebleken dat er in de Verenigde Staten en Europa weinig tot geen animo bestaat om het noodlijdende pampaland opnieuw uit zijn problemen te helpen. De Amerikaanse president Bush liet weten het nut van een financiële reddingsoperatie niet in te zien. „Dat land is een bodemloze put”, aldus Bush.

Ondanks acht pijnlijke bezuinigingsrondes in amper twee jaar tijd zijn de Argentijnse regeringen over die periode er niet in geslaagd de begrotingstekorten te elimineren. Dit komt voornamelijk door de almaar slinkende belastinginkomsten. Niet alleen de recessie zelf ontneemt de fiscus inkomsten, ook een verdere verslechtering van de reeds in gewone tijden beperkte belastingmoraal is hier debet aan. Miljoenen Argentijnse belastingbetalers, waaronder ook veel bedrijven, weigeren domweg de verschuldigde bedragen af te staan, uit woede over de chaotische gang van zaken in het land. Uit de laatste cijfers van de federale belastingdienst blijkt dat de fiscale inkomsten het afgelopen jaar bijna zijn gehalveerd.

De grootste en voor het IMF meest aanstootgevende begrotingstekorten zijn te vinden bij de provinciale overheden. Volgens IMF-directeur Köhler moet de federale regering korte metten maken met de verkwistende gouverneurs. Maar de extrabezuinigingen die het fonds nu eist vertalen zich volgens voorzichtige schattingen in het ontslag van zeker 400.000 ambtenaren bij de lokale overheden.

President Eduardo Duhalde kan zich een dergelijke pijnlijke kostenbesparing niet permitteren. Zijn eigen politieke macht is juist gestoeld op de steun van de gouverneurs aan zijn regering. Wil Duhalde aanblijven, dan kan hij niets anders dan de gouverneurs te vriend houden. Het is daarom dat het staatshoofd hen naar Buenos Aires ontbood om gezamenlijk een economisch beleid te ontwerpen dat voor zijn welslagen niet langer afhankelijk is van de noodkredieten uit het buitenland.

Het is vooralsnog een raadsel hoe de president en de gouverneurs dat denken te kunnen doen. Pas wanneer dit beleid in grote lijnen is geschetst, zal de president een nieuwe minister van Economische Zaken aanwijzen om de plannen uit te voeren. Tot dan blijven de banken in Argentinië gesloten.