Kamer nog niet overtuigd dat landbouwbeleid de problemen oplost
Na twee dagen debatteren over landbouwplannen is de Tweede Kamer nog niet overtuigd dat het beleid van minister Femke Wiersma (Landbouw) voldoende is om de problemen op te lossen waar de sector mee kampt. Er heerst vooral irritatie omdat Wiersma stikstofplannen schrapte zonder direct met een alternatief te komen. Ook is er weinig vertrouwen in de effectiviteit van haar mestaanpak, zelfs bij coalitiepartijen.
De minister moest partijen geruststellen dat ze later met alternatieve stikstofplannen komt, maar de Kamer is ongeduldig. Boeren die buiten hun eigen schuld geen stikstofvergunning hebben, de zogeheten PAS-melders, komen verder in de knel. Zij kregen nog perspectief door het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG), maar nu dat programma wegvalt, is de dreiging van handhaving door de provincie gegroeid. Ambtenaren hebben Wiersma hiervoor gewaarschuwd in een advies dat vlak voor het debat naar de Kamer werd gestuurd, en het debat daarmee op scherp zette.
Volgens Wiersma is hierover „goed gediscussieerd” en ze staat nog steeds achter haar besluit: er was simpelweg niet genoeg geld voor alles uit het NPLG. Provincies vroegen om 60 miljard euro, terwijl er eerder nog zo’n 20 miljard euro was. Daarvan is 15 miljard euro geschrapt aan de formatietafel. Eind dit jaar komt Wiersma met een plan hoe ze met minder geld dezelfde problemen wil oplossen. Ook komt ze dan met plannen voor provincies hoe om te gaan met het handhaven van PAS-melders.
Partijen zijn sceptisch en benadrukken dat Wiersma nog steeds dezelfde wettelijke doelen moet halen. Het kabinet lijkt het eerste stikstofdoel, dat volgend jaar gehaald moet worden, niet te halen. Juridische problemen dreigen al, nu het benodigde beleid voor die doelen er nog niet ligt. „December is rijkelijk laat”, denkt Anne-Marijke Podt (D66). Ook coalitiegenoot Thom van Campen (VVD) is kritisch. „Het zal met minder geld moeten, maar de doelen blijven staan.” De PVV is milder over Wiersma, maar benadrukt „dat er nog veel moet gebeuren”.
Ook qua mestcrisis is de Kamer bang dat de plannen te weinig zijn om een faillissementsgolf in de veehouderij te voorkomen. Wiersma erkent dat haar mestpakket „klein begint”, maar dat maatregelen kunnen worden „opgeschaald”. Ze wil onder meer soepelere regels heronderhandelen in Brussel, mest verkopen in het buitenland en meer mest verwerken in potgrond.
De VVD zegt toe Wiersma kritisch te blijven volgen. „Het kwam vandaag aan op woorden, maar ik wil daden zien”, aldus Van Campen.