Een zucht naar avontuur bracht Mannes van de Schootbrugge 45 jaar geleden van Doornspijk naar Libanon. Als blauwhelm maakte hij de begindagen van United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) mee. „Af en toe hield een PLO-strijder een kalasjnikov op je gericht. Dan hoopte je maar dat hij niet zenuwachtig was.”
Even langs de „vliegende postbode”. Dat is het dagelijkse uitstapje van de 21-jarige soldaat Mannes in Libanon. Als ordonnans is hij belast met het overbrengen van bevelen en het afhalen van documenten. Elke dag komt er een helikopter langs om post te brengen. Aan de twintiger de taak om op het afgesproken tijdstip op de juiste berg te staan om de zak met brieven in ontvangst te nemen.
„Als je geen zin had om een baret te dragen deed je dat gewoon niet” - Mannes van de Schootbrugge
Door zijn hang naar avontuur komt Van de Schootbrugge in 1979 in Libanon terecht. Hij heeft er elf van de veertien maanden diensttijd opzitten als hij de oproep voor de VN-missie voorbij ziet komen. Die lijkt hem wel wat. Maar voor slechts drie maanden wil het leger hem niet naar het Midden-Oosten sturen. Wil de soldaat zijn wens waarheid laten worden, dan moet hij er acht maanden blijven. De twintiger tekent. En dat heeft een reden: „Ik hou wel van wat apartigheid.”
Het voordeel van zijn baantje als ordonnans is dat Van de Schootbrugge veel van het onbekende Libanon te zien krijgt. Om zijn functie goed uit te kunnen voeren, heeft de Doornspijker namelijk een jeep en motorfiets tot zijn beschikking. Wat hij zich vooral van het Zwitserland van het Midden-Oosten herinnert? „Stof. Heel veel stof. Er waren maar weinig asfaltwegen. Ik kon me uitleven op de motor.” Verder is Libanon volgens hem een mooi en ruig land. „En in Beiroet waren veel luxewinkels.”
Stretcher
Bij Unifil heerste een minder strak regime dan in de Nederlandse kazernes, herinnert hij zich. „Als je graag een baret wilde dragen, dan deed je dat. Als je daar geen zin in had deed je het niet.” Soldaten liepen bovendien in verschillende uniformen rond. En kazernes waren er in de begintijd nog nauwelijks. „Het grootste gedeelte van mijn maanden daar heb ik op een stretcher in een tent geslapen.”
Dat vrije, dat trekt Van de Schootbrugge aan in de Libanonmissie. „Maar veel van de dienstplichtigen zaten er juist tegen hun zin. Zij werden een-op-een vanaf een Nederlandse kazerne overgeplaatst.” Met de politieke situatie in het land en de doelstelling van de vredesmacht is hij „als eenvoudig soldaat” minder bezig. „Het was daar een rotzooi en wij kwamen om de boel op te knappen.” Wat dat opknappen inhield? „Ik zat niet bij de officieren aan tafel. Hoe Unifil precies van plan was om de vrede te bewaren, weet ik dus niet. Onze aanwezigheid moest vooral voor rust zorgen. Verder voerde ik gewoon uit wat er van me gevraagd werd.”
Echt spannende dingen maakte de oud-soldaat naar eigen zeggen niet mee in Libanon. „Ja, we zaten weleens in de schuilkelder. Een PLO-strijder hield weleens een kalasjnikov op je gericht. Maar trauma’s heb ik er niet aan overgehouden.” Kreeg Van de Schootbrugge dan geen stress van zo’n geladen geweer? „Je hoopte gewoon dat ze niet zenuwachtig waren.”
Toch was de Unifilmissie niet zonder gevaar. Negen militairen lieten het leven tijdens de Nederlandse deelname tussen 1979 en 1985. Van de Schootbrugge maakte tijdens zijn verblijf een van de sterfgevallen mee. „Het ging om een vrachtwagenongeluk. Die wagen kantelde om, een wadi (droge rivierbodem, red.) in. De jongen die in de laadbak zat, en aanvankelijk niet van plan was om mee te rijden, overleed.” Het ongeluk greep Van de Schootbrugge aan. „We lagen bij elkaar in de barak. Later heb ik bij een herdenking nog een krans voor hem gelegd.”
Israël
De afgelopen dagen zocht Israël verschillende keren de confrontatie met Unifil. Daarbij raakten meerdere blauwhelmen gewond. Hoe kijkt de voormalig Unifilsoldaat naar die aanvallen? „Wat ik me afvraag is hoe Hezbollah onder toezicht van de Verenigde Naties aan duizenden raketten heeft kunnen komen. Unifil zit daar om de vrede te bewaren. Dan laat je toch niet toe dat Iran onbeperkt wapens aan Hezbollah kan doneren?”