Dat zei minister Bot van Buitenlandse Zaken dinsdag in een debat met de Tweede Kamer. Hij voegde eraan toe dat het ook altijd de bedoeling is geweest van het kabinet om de Kamer voorafgaand aan de missie te informeren. Bot zegde ook toe dat het kabinet die procedure in de toekomst zal handhaven.

De uitzending van elitetroepen naar Afghanistan is onderdeel van de internationale strijd tegen het terrorisme. Die strijd begon daags na de aanslagen van 11 september 2001 in Amerika. Nederland helpt zijn aangevallen NAVO-bondgenoot in die oorlog. Het is daarmee in zelfverdediging. Het inzetten van militairen voor de verdediging van Nederland en zijn bondgenoten valt onder artikel 97 van de Grondwet. De regering is dan niet verplicht daarvoor toestemming te vragen aan de Kamer of die van tevoren in te lichten.

PvdA-kamerlid Koenders wilde dinsdag weten tot hoelang de staat van zelfverdediging duurt. De oorlog tegen het terrorisme duurt nu al jaren. Minister Bot betoogde dat ons land in zelfverdediging blijft zolang het terrorisme in Afghanistan niet volledig van de kaart is geveegd. Pas als de Afghaanse regering de controle over het hele land heeft verkregen, is de oorlog daar voorbij. Tot die tijd valt de Nederlandse deelname aan de strijd tegen terreur onder artikel 97.

De linkse oppositie en D66 vinden echter dat deelname aan de strijd tegen het terrorisme zo langzamerhand valt onder artikel 100 van de Grondwet. In dat geval moet het kabinet missies vooraf aan de Kamer melden. Die kan daarover dan zijn mening geven en de missie in feite goedkeuren of tegenhouden.

Bot beargumenteerde dinsdag dat een operatie tegen terrorisme op basis van artikel 100 alleen mogelijk is als deze missie vooraf door de Veiligheidsraad van de VN is goedgekeurd. De VN hebben echter geen expliciet mandaat gegeven aan de Amerikanen voor de strijd tegen de Taliban en al-Qaida in Afghanistan. Wel is na de aanval op de VS het recht op zelfverdediging van de Amerikanen benadrukt.

Bij geen enkele militaire missie is expliciete toestemming van het parlement vereist. Toch is de laatste jaren de praktijk ontstaan dat een uitzending onder artikel 100 alleen kan doorgaan als een meerderheid van de Kamer daarmee instemt.

Na het debat van dinsdagavond ligt nu ook de belofte van de regering op tafel dat zij bereid is alle grote, niet-spoedeisende militaire operaties vooraf aan de Kamer voor te leggen. Ook als het gaat om operaties op basis van artikel 97. Het kabinet wenst altijd een zo breed mogelijk draagvlak in de Kamer, aldus Bot. „De mening van de Kamer doet er zeer toe.”

Een fors deel van de Kamer, PvdA, GroenLinks, LPF, SP en D66, probeerde dinsdag met een motie toestemming van de Kamer voor alle missies af te dwingen. Daar wil Bot niet aan. „Dat is tegen de Grondwet”, motiveerde hij zijn tegenzin. Het oppergezag over de krijgsmacht moet namelijk altijd volledig bij de regering blijven liggen.

De Kamer debatteert donderdag inhoudelijk over de uitzending van elitemilitairen naar Afghanistan. CDA en VVD zijn al voor, GroenLinks en SP tegen.