Wetenschap & techniek

Zwitsers musicus proeft klanken

Voor muziek moet je gevoel hebben, maar een 27-jarige vrouw uit Zwitserland maakt het wel erg bont. Ze kan muziek niet alleen horen, maar ook proeven.

8 March 2005 12:26Gewijzigd op 14 November 2020 02:18

Bij elke klank proeft ze een andere smaak in de mond. De kleine terts bijvoorbeeld ervaart ze als zout, de grote terts smaakt zoet. Maar het houdt niet op bij de basissmaken bitter, zoet, zout en zuur. De kleine sext smaakt als room en -over details gesproken- de grote sext als magere room.

De (anoniem gehouden) Zwitserse lijdt aan synesthesie, een afwijking waar ongeveer 1 op de 1000 mensen last van heeft. Bij deze personen is een aantal zintuigen met elkaar vervlochten; prikkels komen in het verkeerde gebied in de hersenen terecht. Een veelvoorkomende vorm is een verbinding tussen woorden of cijfers en kleuren. Maandag is bijvoorbeeld blauw, acht is rood en tien is pimpelpaars. Overigens komt zintuigverwarring ook voor bij een flinke dreun op het hoofd. We zien sterretjes, zeggen we dan.

Smaaksynesthesie is zeldzamer. Reden voor de Zwitserse psycholoog dr. Lutz Jäncke om de musicus aan nader onderzoek te onderwerpen. De resultaten heeft hij afgelopen week in het wetenschappelijk tijdschrift Nature gepubliceerd. De Zwitserse dame kan klanken overigens niet alleen proeven, maar associeert ze ook met kleuren. Reden voor de onderzoeker om het artikel in Nature de titel ”Als gekleurd geluid zoet smaakt” mee te geven.

Jäncke toont aan dat de musicus zich de verschillende smaken niet inbeeldt, maar echt proeft. Terwijl de onderzoeker oplossingen met een zure, zoute of bittere smaak op haar tong legde, moest de musicus via het toetsenbord van een computer aangeven welke toon ze op dat moment uit de luidspreker hoorde komen. Opmerkelijk is dat ze dit heel snel deed als de smaak die op haar tong werd gelegd overeenkwam met de beluisterde toon. Wanneer de smaak in haar beleving afweek van de muziek, raakte ze in de war. Het is niet verwonderlijk dat de Zwitserse vrouw van muziek haar werk heeft gemaakt. In het dagelijks leven heeft ze veel gemak van haar afwijking. Het aanleren van kleine verschillen in toonhoogte vereist normaal gesproken veel oefening.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer