Aan het kampioenschap doen twaalf kandidaten mee. Zij schotelen de juryleden een kopje espresso voor, een cappuccino en een eigen specialiteit, zoals cappuccino met in de opgeklopte melk wat mint of romige boerenyoghurt met kaneel. Bij het fabriceren van dat kopje koffie gaat het uiteraard ook om de presentatie, of, zoals oud-winnaar Jeroen Veldkamp het noemt, de X-factor. De barman, barista voor Italianen, moet dus een verhaal vertellen; zijn keuzes onderbouwen.

Wassili Magendans loopt langs de stoer, glimmende espressomachine. Hij is zeker van zichzelf, erg zeker zelfs. Bevlogen licht hij zijn keuze voor allerlei producten toe; aquarelleert als het ware een appeltje op de schuimkraag van de cappuccino en zegt dat hij het liefst kiest voor biologische dagverse melk om zijn cappuccino te vervolmaken, „omdat de koffie dan veel beter tot zijn recht komt.”

Als hij zijn yoghurtmix aan de koffie wil toevoegen, gaat het mis. Bij het schudden van de beker met inhoud, kliedert hij wat klodders vette boerenyoghurt op zijn witte overhemd. Tot overmaat van ramp serveert hij zijn specialiteit ook nog te laat aan de jury. Dat kost strafpunten.

„Het is altijd moeilijk als je onder druk moet presteren. De een wordt arrogant, de ander vergeet dingen”, zegt Veldkamp. Hij werd eerste in 2002 en in 2003, ging zelfs naar de wereldkampioenschappen in Oslo.

Het gaat hem er om dat het betaalde bakje koffie buiten de deur weer smaakvol wordt. „We hadden altijd al allerlei tests in de horeca, zoals voor wijn en bier, maar voor het meest bestelde product in de horeca was niets op dat gebied, terwijl in koffie toch meer smaken zitten dan in wijn.” Hij richtte in 2002 het Nederlandse Barista Gilde op.

„Het is net als snowboarden. Je kunt gewoon van boven naar beneden glijden, maar je kunt ook wat stunten en dan krijg je trendy koffie”, meent de trainer bij Douwe Egberts. Hij trainde twee deelnemers aan de Barista Championship, Marco Aicardi en Wilco Admiraal, beiden uit Utrecht. Wilco is tevreden, al is hij zichtbaar ontevreden dat hij onder meer de kopjes niet, zoals het hoort, bij het oortje pakte. „Tja, daar heb ik dan te weinig op geoefend”, aldus Admiraal.

Koffiebrander Peeze organiseert nu voor het vierde jaar de wedstrijd, om zo de „betere kop koffie te stimuleren”, aldus Peeze-woordvoerster Bianca Hierck. Volgens de echte barista’s hebben de meeste barmensen in Nederland geen warenkennis, terwijl ze wel „als een machinist aan de machine staan. Dat is jammer”, meent Veldkamp. „Terwijl wij barista’s die koffiebonen in de laatste 25 seconden van hun bestaan begeleiden.”