Van een aanlokkelijk perspectief is evenmin sprake. De boodschap van Schoof: „Niet alles wat de burger wil, kan. Want de bomen groeien niet tot in de hemel.” De toon is dus somber.

Maar ook niet alles wat de coalitiepartijen zelf willen, kan. Daar zijn ze inmiddels wel achter. Neem BBB. De partij keerde zich tot het aantreden van de huidige regering fel tegen de mestplannen van het vorige kabinet. Nu blijkt dat BBB-minister Wiersma van Landbouw het oude plan in een nieuw kaftje heeft gestopt. Want ook zij sluit gedwongen inperking van de veeteeltsector niet uit. En ook zij is er inmiddels achter dat het weinig zin heeft om in Brussel met de vuist tafel te slaan, zoals Adema in het verleden altijd beweerde. Kortom, de belangrijkste wens van de BBB blijkt niet te realiseren.

Een tweede voorbeeld. PVV-leider Wilders heeft altijd op eigenzinnige wijze kritiek gehad op de steun aan Kyiv in de oorlog tegen Rusland. Hij vond dat Nederland meer begrip voor Moskou moet hebben. Maar in de regeringsverklaring staat onomwonden dat Nederland de steun aan Oekraïne essentieel vindt en voortzet. En Wilders? Die nam de moeite om met Zelensky een kop koffie te drinken en had een goed gesprek met hem.

Het meest kenmerkende voor dit kabinet is misschien wel de harde aanpak die het wil op terrein van asiel en migratie.  Minister Faber heeft aangekondigd dat er een asielcrisis aankomt. Dat op zich al is merkwaardig, want een crisis dient zich doorgaans onvoorzien aan. Elke expert waarschuwt ook dat de harde asielplannen van het kabinet zullen stuklopen op wettelijke regels die ons land kent en –vooral– op die van Brussel.

Ook de wens dat de EU een opt-out, een uitzondering, zal maken voor het Nederlands asielbeleid wordt naar alle waarschijnlijkheid niet vervuld. Men verwijst vaak naar Denemarken. Maar Kopenhagen heeft zo’n uitzondering bedongen bij de toetreding. Achteraf een opt-out regelen is zeer ingewikkeld, zo niet onmogelijk.

Schoof zegt dat het regeerakkoord getuigt van „bevlogen pragmatisme”. Bevlogen wil zeggen: gedreven door idealisme. Met idealen werf je kiezers. En idealen zijn nodig om gemotiveerd „vol aan de bak te gaan”. Pragmatisme wil zeggen: aanpassen aan de praktijk. Een kabinet moet zijn werk doen binnen de harde politieke realiteit. Dan blijken idealen vaak niet haalbaar. Met als gevolg dat de kiezer opnieuw teleurgesteld raakt.