„Want de kinderen der eenzame zijn meer dan de kinderen der getrouwde, zegt de HEERE.”

Ze zullen zeker wel zeggen dat zij de oudheid van de kerk aan hun kant hebben, dat zij ouder zijn dan wij. En we zien hoe ze vertrouwen op wat ze de ”apostolische successie” noemen, wat betekent dat ze door alle tijden heen bisschoppen en kerkvorsten in hun kerk hadden, zodat men niet verkeerd kan uitkomen als men tot de slotsom komt dat de titel kerk aan hen toebehoort.

Zeker, maar ze zijn dan toch maar tot bastaards geworden, zoals Is­maël, omdat ze, zoals we zagen, niet zijn verwekt door het Evangelie, dat het zaad der vrijheid is, maar ontaard zijn. Daarom kunnen wij ze hou­den voor Ismaëlieten.

Want al zijn zij grote volken en al bleven wij maar jammerlijke misgeboorten, laten we beseffen dat God ons daar zo’n voorbeeld van heeft gegeven, dat we helemaal niet in de war hoeven te raken. Dat moeten we er als de hoofdzaak uit vasthouden.

Daar moeten we ook op toepassen wat we lezen bij de profeten. Want het is niet maar één keer gebeurd dat de kerk zo geslonken was; al vaker kwam het tot een verschrikkelijke leegloop. Hoe stond het ervoor in de tijd van de ballingschap in Babel? Daar heeft Jesaja (54:1) over gezegd: „Verheug u, onvruchtbare, die nog geen kinderen hebt, want jullie zult meer nakomelingen krijgen dan de getrouwden.”

_Johannes Calvijn,
predikant te Genève

(”Dertien preken over de verkiezing van Jakob en de verwerping van Ezau”, 1562)_