Aanpak seksuele straatintimidatie lastig ondanks nieuwe wet
Sinds 1 juli is seksuele straatintimidatie strafbaar, maar overtreders daadwerkelijk bestraffen is lastig, zo blijkt uit navraag van het ANP bij de gemeenten Arnhem, Utrecht en Rotterdam. In die steden loopt sinds het ingaan van de wet een proef waarbij speciaal opgeleide boa’s samen met undercover-‘spotters’ proberen daders aan te pakken. Tot nu toe wordt één zaak aan de rechter voorgelegd.
Utrecht hield vijf acties, per keer werden één of twee grensgevallen van seksuele straatintimidatie geconstateerd. Dan gaat het om bijvoorbeeld sissen, nastaren, het stellen van suggestieve vragen of maken van opmerkingen. Hoewel dit als zeer onprettig kan worden ervaren, stelt de gemeente, zijn die losse acties alleen niet strafbaar. Daarvoor moet „voldaan worden aan álle bestanddelen van wat strafbaar is gesteld”.
In de wet wordt uitgegaan van een „opdringerige seksuele benadering in het openbaar waarvan een intimiderend effect uitgaat”. De grens met de vrijheid van meningsuiting en de interpretatie van de actie maakt het volgens een woordvoerster van de gemeente Arnhem lastig iemand te beboeten. „Je mag ‘psst’ zeggen. Het is lastig te zeggen wanneer dat intimiderend is, want dat wordt bepaald vanuit het oogpunt van het slachtoffer.”
Arnhem hield twee undercoveroperaties, er werd geen proces-verbaal opgemaakt. Bij de acties volgden handhavers „vrouwen die het mogelijk lastig krijgen” en „jongens die lelijk doen”, aldus de woordvoerster. „Maar lelijk doen is niet strafbaar.” Boa’s voerden meerdere waarschuwingsgesprekken. Daarmee hoopt de gemeente „het genormaliseerde eraf te halen, dat je zo niet met vrouwen omgaat”.
Na vier acties staat de teller in Rotterdam op één proces-verbaal. Die zaak wordt aan de rechter voorgelegd, maar hoe dat precies moet gebeuren wordt nog uitgezocht, laat een woordvoerder weten. Ondertussen „zijn wij lerende en bij iedere actie die we doen worden we wijzer”. De proef dient om ervaring op te doen: „hoe iemand zich gedraagt en hoe het mogelijke slachtoffer dit opvat, of het aan de vinkjes voldoet en de handhaver een goede observatie heeft gedaan om een proces-verbaal op te maken.”
Ook de gemeente Utrecht stelt dat de proef waardevolle inzichten levert over wat er op straat gebeurt. Ook zijn daar meer meldingen van seksuele straatintimidatie gedaan sinds de nieuwe wet veel aandacht kreeg. Ze worden gebruikt om te bepalen waar en wanneer volgende handhavingsacties volgen van de boa’s en spotters.
