Mede door het weggeven van taken is het vertrouwen in de politiek volgens Omtzigt tot een dieptepunt gedaald. „De grote problemen van Nederland vallen alleen op te lossen als de overheid weer de regie neemt, weer zelf de verantwoordelijkheid neemt. Een deel van die sturing zal de overheid weer met beleid moeten terugnemen.”

Het pleidooi van Omtzigt raakt aan de thema’s die hij vaak aanstipt en komt erop neer dat de staat een grotere rol moet spelen en meer regie moet voeren, met de grondwet als houvast. Omtzigts verhaal is gebaseerd op denkbeelden die ook in de christendemocratie sterk leven, waaronder de sociale markteconomie. Omtzigt stond maandag volop in de belangstelling door berichten over zijn manier van handelen tijdens overleggen in de coalitie. Over die coalitie, met de PVV, ging het in de toespraak verder nauwelijks.

De politicus begint zijn plan door te pleiten voor „een compleet nieuw belastingstelsel”. Belasting innen moet eenvoudiger worden, betoogt hij. Fiscale „prikkels” waarmee de overheid gedrag probeert aan te passen, raken volgens de NSC-leider vooral de gewone werknemers en middelgrote en kleine bedrijven, terwijl grote bedrijven worden gespaard met belastingkortingen. Daardoor heeft Nederland „feitelijk een duaal belastingstelsel”, poneert Omtzigt.

De regeling waardoor expats 30 procent van hun salaris belastingvrij ontvangen, is daar volgens de politicus een voorbeeld van. Een gevoelig punt: NSC kreeg vorig jaar genoeg steun om de regeling te versoberen, tot onvrede van de VVD. Maar van die versobering wordt grotendeels afgezien in de begroting van volgend jaar.

De politiek laat de oren volgens Omtzigt te veel hangen naar het grootbedrijf. „Als ASML wat kritische noten plaatst, dan tuigt de overheid een plan op met enorme investeringen”, hekelt Omtzigt, die een dubbele standaard ziet in dat plan, waar dit kabinet mee wil doorgaan.

Volgens Omtzigt laat politiek Den Haag zich te veel „gijzelen door een dagelijkse realiteit” van ophef. „Niemand zegt dat het steeds moet gaan over een crisis die wordt uitgeroepen, of toch niet”, zegt hij verwijzend naar het gedoe rond de ‘asielcrisis’ waarover PVV-minister Marjolein Faber (Asiel) repte.