Dit blijkt uit een onderzoek van het wetenschappelijk bureau van het ministerie van Justitie, het WODC, dat binnenkort zal worden gepubliceerd. Minister Donner van Justitie maakte de cijfers donderdag bekend in Amsterdam op een congres over het terugdringen van recidive, herhaling van het misdrijf. De bewindsman noemde de cijfers verontrustend.

De cijfers hebben betrekking op personen die in 1997 zijn veroordeeld. De effecten van het programma Terugdringen Recidive, dat het ministerie van Justitie in 2002 is begonnen, zijn nog niet duidelijk. De verwachting is dat dit programma, onderdeel van het Veiligheidsprogramma van het kabinet, het aantal ex-gedetineerden dat in herhaling valt, zal terugdringen.

Volgens Donner blijkt uit de hoge recidivecijfers dat straffen alleen niet helpt, evenmin als meer of hoger straffen. Hij verwees daarbij naar cijfers in de Verenigde Staten, waaruit blijkt dat hogere straffen geenszins leiden tot een verminderd aantal ex-gedetineerden dat weer op het criminele pad belandt.

Met het programma Terugdringen Recidive, dat het ministerie uitvoert met het gevangeniswezen en de reclassering, heeft justitie ingezet op een gedifferentieerde aanpak, die neerkomt op reïntegratie van ex-gedetineerden en gedragsverandering. Daartoe zijn nieuwe methoden en werkwijzen ontwikkeld. Een daarvan is RISc, een zogeheten diagnose-instrument waarmee problemen van individuele gedetineerden, die leiden tot crimineel gedrag, in kaart worden gebracht. Op basis van zo’n diagnose bekijkt de reclassering of een gedetineerde geschikt is voor een reïntegratietraject.

Justitie introduceerde vorig jaar een nieuwe maatregel voor veelplegers. Zij kunnen volgens die maatregel, de zogeheten ISD-maatregel, twee jaar worden opgesloten. Tijdens hun detentie komen de veelplegers, indien geschikt, in aanmerking voor een reeks behandelingen die erop zijn gericht hun (criminele) gedrag te veranderen. In Amsterdam en Den Haag heeft de rechter onlangs een aantal notoire veelplegers de ISD-maatregel opgelegd.

Donner benadrukte het belang van nazorg voor ex-gedetineerden. Daarbij zijn tal van zogenoemde ketenpartners bij betrokken, van justitie tot gemeentelijke en zorginstellingen. Vorige week heeft de minister afspraken gemaakt met de vier grootste gemeenten over nazorg voor veelplegers, zoals scholing en woonbegeleiding.